خشکی واژن یا آتروفی واژن (Vaginal atrophy) یکی از رایج‌ترین و در عین حال آزاردهنده‌ترین بیماری‌ها در بین بانوان است که در اثر عوامل مختلفی به وجود می‌آید.برخلاف تصور برخی از مردم این بیماری علاوه بر زنان یائسه، بانوان بالغ را نیز قبل از یائسه شدن درگیر می‌کند. اما رواج آن پس از یائسگی بیشتر است.در حالت عادی واژن بانوان به دلیل ترشح هورمون زنانه استروژن مرطوب است. این رطوبت فواید زیادی دارد و از ایجاد زخم مهبل در اثر خشکی بیش از حد جلوگیری می‌کند.در مواردی ممکن است تولید این هورمون در بدن کاهش یابد و در نتیجه رطوبت واژن کم شود یا به‌طور کلی از بین رود.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
خشکی واژن چگونه رخ می دهد؟
هورمون استروژن در ایجاد چرخه قاعدگی و باروری تاثیر بسزایی دارد و وظیفه آن رشد اندام های زنان همانند سینه می باشد. همان طور که ذکر شد؛ این هورمون با افزایش سن و بروز یائسگی کاهش می یابد که همین امر می تواند منجر به بروز خشکی واژن شود. با کاهش استروژن واژن آن حالت سفتی و رطوبت خود را از دست می دهد و دیواره آن نازک و خشک می شود و در نهایت آن حالت کشسانی و الاستیکی خود را از دست داد و با تغییر رنگ آن مواجه خواهیم شد.
علل خشکی واژن
استروژن (Estrogen) هورمونی است که رطوبت واژن را کنترل می‌کند، اما به طور طبیعی در طول زندگی خانمها متغیر عمل می‌کند. سایر مسائل مانند: افسردگی و برخی شرایط ایمنی نیز می‌توانند بر تولید استروژن و رطوبت واژن تأثیر بگذارند. به علاوه عامل اصلی که یائسگی است، برخی از شایع‌ترین علل خشکی واژن عبارت‌اند از:
زایمان و شیردهی
بدن شما بعد از بچه دار شدن استروژن کمتری تولید می‌کند و حتی اگر با شیر مادر تغذیه می‌کند استروژن کمتری تولید و ترشح می‌شود. به همین خاطر استروژن پایین سطح رطوبت طبیعی واژن را کاهش می‌دهد در نتیجه موجب بروز این عارضه بعد از زایمان می‌شود.
جراحی یا درمان سرطان
اوفورکتومی (Ophrectomy جراحی برای برداشتن تخمدان‌ها است و عوارض جانبی این روش می‌تواند شامل: یائسگی زودرس و خشکی واژن باشد. سایر درمان‌های پزشکی مانند: پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی سرطان نیز می‌تواند بر تخمدان‌های شما تأثیر بگذارد و احتمال خشکی واژن را افزایش دهد.
داروهای خاص
خشکی واژن ممکن است یکی از عوارض جانبی دارویی باشد که مصرف می‌کنید. برخی داروهای ضد بارداری هورمونی، داروهای ضد افسردگی، یا داروهای آلرژی و سرماخوردگی ممکن است باعث خشکی واژن شوند. اگر در حال درمان سرطان هستید، برخی از انواع داروهای سرطان نیز می‌توانند باعث آن شوند.
عادات سبک زندگی
استعمال دخانیات یا استفاده از محصولات تنباکو می‌تواند باعث خشکی واژن شود. افراد سیگاری ممکن است زودتر از افراد غیرسیگاری یائسگی را شروع کنند و این خود عامل بروز تغییرات هورمونی است که منجر به خشکی واژن می‌شود.
درمان:
اگر مشکل کمبود هورمون باشد، با توجه به اینکه هورمون استروژن سرطان زا است و می تواند سبب بروز سرطان پستان شود، با رعایت این مطلب که ابتدا بیمار ماموگرافی شود و اگر تمامی مسایل طبیعی بود، می توان برای او استروژن موضعی تجویز کرد. بعد از سن یائسگی پزشک معمولا پماد استروژن را یک روز در میان برای مدتی کوتاه و آن هم به همراه هورمون پروژسترون تجویز می کند تا در حد زیادی از بروز سرطان رحم و پستان بکاهد. استروژن های خوراکی را قبل از ۵۰ سالگی می توان تجویز کرد زیرا هم کیفیت زندگی و هم کیفیت اعمال نزدیکی را بهتر کرده و خشکی واژن را برطرف می کند. اکثر خانم هایی که به این ناراحتی دچارند پس از مصرف استروژن به همراه پروژسترون درمان شده و راضی هستند.
در خانم های جوان ممکن است در اثر خشکی واژن و نزدیکی زیاد، کمی سائیدگی در واژن به وجود بیاید و پزشک گمان کند عفونتی وجود دارد. در این موارد پزشک از داروهای ضد باکتری و قارچ استفاده می کند که البته بی تاثیر است و در صورتی که استروژن تجویز نشود بهبودی حاصل نمی شود.
درمان غیر داروئی
مرطوب کننده ها- نرم کننده ها. بعضی از این ترکیبات خاصیت ضد عفونت نیز دارند. و همینطور این خاصیت رو دارند که می توانیم در زمان غیر سکس نیز استفاده کنیم. بعضی از خانمها از ترکیب طبیعی روغن درخت چای استفاده میکنند و ظاهرا راضی هستند.