اندومتریوز چیست ؟ جایگزینی بافت دیواره داخلی رحم در مناطق دیگر بدن را اندومتریوز گویند. اندومتریوز اختلالیست که در آن، بافتی که سطح داخلی رحم را می‌پوشاند (اندومتریوم)، در جایی خارج از رحم رشد میکند. بافت اندومتریوم از غدد، سلول‌های خونی و بافت پیوندی تشکیل شده است و به شکل طبیعی در رحم رشد میکند و سطح پوششی رحم را برای تخمک گذاری آماده میکند. اندومتریوز اغلب دردناک است و تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و بافت پوشاننده سطح درون لگن را درگیر میکند و گسترش به خارج از ارگان‌های لگن نادر است. در فردی که مبتلا به اندومتریوز است، بافت اندومتریوم نابجا از نظر عملکرد همانند بافت طبیعی ضخیم می‌شود، ریزش میکند و با هر چرخه قاعدگی خون ریزی میکند و چون راهی برای خروج از بدن ندارد گیر می‌افتد. اگر اندومتریوز تخمدان‌ها را درگیر کرده باشد، کیست‌هایی به نام اندومتریوما شکل می‌گیرند، بافت احاطه کننده آن آسیب می‌بیند و در نهایت بافت اسکار (بافت ترمیم شده پس از یک زخم) و چسبندگی (از طریق تشکیل باندهای غیرطبیعی از بافت فیبروز ارگان‌های داخل لگن به یکدیگر می‌چسبند) به جا می‌گذارد.
چهار نظریه در مورد علت پیدایش اندومتریوز وجود دارد:
۱- اندومتریوز می تواند به دلیل برگشت خون قاعدگی از لوله های رحمی به داخل حفره شکم و لگن اتفاق بیفتد البته این علت و نظریه قطعی نیست چون این اتفاق در همه خانم ها رخ می دهد ولی همه دچار اندومتریوز نمی شوند.
۲- نظریه دیگر در مورد علت اندومتریوز، وجود سلول‌های چند پتانسیلی در لگن است که می تواند به بافت اندومتر تبدیل شده و ایجاد اندومتریوز کند.
۳- نظریه دیگر در مورد علت اندومتریوز ، کاشته شدن بافت اندومتر از طریق جراحی‌ها در مناطق دیگر به دنبال برش مربوط به زایمان طبیعی یا سزارین یا جراحی های دیگر شکمی.
۴- اختلال در سیستم ایمنی در خانم‌ها که میتواند سبب رشد بافت اندومتر در مناطق دیگر بدن شود.
علائم بالینی اندومتریوز کدام است؟
در بسیاری از موارد بی علامت است.در افرادی که علامت دار هستند،شامل این موارد است:
-
دردهای شدید قاعدگی که با مسکن های معمول مانند ایبوپروفن قابل کنترل نیستند
-
کمر درد مزمن و درد مزمن در ناحیه لگن
-
پریودهای طولانی تر از هفت روز
-
خونریزی شدید قاعدگی به طوری که مجبور به تعویض هر دو ساعت یکبار نوار بهداشتی شوید
-
مشکلات روده ای و ادراری شامل درد، اسهال، یبوست و نفخ
-
مشاهده خون در مدفوع یا ادرار
-
تهوع و استفراغ
-
خستگی
-
درد در هنگام نزدیکی
-
لکه بینی بین دو پریود
درد رایج ترین علامت اندومتریوز است اما شدت درد همواره با شدت بیماری مرتبط نیست.
درد اغلب پس از یائسگی از بین می رود زیرا بدن تولید استروژن را متوقف میکند.
با این وجود اگر هورمون درمانی در طی یائسگی به کار رود، علائم برخواهند گشت.
عوامل خطر ساز جهت بوجود امدن اندومتریوز چیست؟ یا به عبارتی چه کسانی بیشتر در معرض اندومتریوز هستند؟
-کسانی که هرگز بارداری زایمان نداشته‌اند
-شروع زودهنگام بلوغ
-یائسگی دیر هنگام
-ابتلای یکی از بستگان نزدیک مانند مادر،خواهر و خاله
-سیکلهای پریود کوتاه(معمولا زودتر از ۲۷ روز پریود شدن)
-درمعرض استروژن زیاد قرار گرفتن
-وزن پایین BMI کم
-مصرف الکل
-اختلالات آناتومی در رحم که خروج خون پریود با مشکل همراه شود
عوامل بالا بدین معنی نیست که هرکسی ویژگی‌های بالا را دارد حتما اندومتریوز می‌گیرد بلکه به معنی مستعد بودن است.
از عوارض این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
-
به علت کاشته شدن بافت در لوله‌های رحمی و تنگ شدن آنها نازایی پدید می‌آید.
-
درد شدیدی ایجاد می‌شود ولی این درد نشانه پایان زندگی شخص بیمار نیست.
-
مشکلات ادراری و اجابت مزاج دامن‌گیر بیمار می‌شود.
-
چسبندگی احشای لگنی به وجود می‌آید
-
آندومتریوز پس از جراحی عود میکند.
وجود بافت کاشته شده روی تخمدان میتواند باعث ایجاد کیست‌های بزرگ و توده‌های لگنی به نام آندومتریوما شود.
اولین اقدام در تشخیص نابه‌جایی آستر رحم گرفتن شرح حال دقیق از بیماران عنوان کرد و گفت: پرسش در مورد نظم قاعدگی، لکه بینی قبل از قاعدگی، لکه بینی بعد قاعدگی، دردهای لگنی در حول وحوش قاعدگی و شدت آنها، سابقه کیست تخمدانی در خود بیمار و بستگان بیمار مهم است
درمان اندومتریوز
اندومتریوز را زمانی درمان میکنیم که یا فرد دچار دردهای شدید لگنی باشد و یا دچار نازایی شده باشد.
1 -درمان های دارویی
-2 درمان های جراحی
انتخاب روش درمان بستگی به شدت علائم بیمار دارد.
درمان دارویی شامل انواع مسکن ها و استفاده از داروهای هورمونی است که معمولا در موارد دردهای شدید لگنی و قاعدگی های دردناک بیماران اندومتریوزی استفاده می شود.
درمان‌های جراحی نیز بسته به اینکه بیمار بارداری قبلی داشته یا نه و آیا مایل به بارداری هست یا نه استفاده میگردد.
حتی با جراحی نیز ممکن است اندومتریوز عود کند پس تصمیم برای جراحی کردن یا نکردن بستگی به شرایط فرد و شدت علائم دارد.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید