نازک و خشک شدن و التهاب دیواره‌های واژن را آتروفی واژن می‌نامند که می‌تواند به علت کاهش استروژن در بردن خانم‌ها به وجود بیاید. در این مطلب با آتروفی واژن، علائم و علل آتروفی واژن و تشخیص و درمان آن آشنا شوید.
آتروفی واژن، نازک شدن، خشک شدن و التهاب دیواره‌های واژن است که می‌تواند با کاهش استروژن بدن زنان رخ دهد. این عارضه اغلب پس از یائسگی ایجاد می‌شود. برای بسیاری از زنان، آتروفی واژن یا آتروفیک واژینیت نه تنها آمیزش جنسی را دردناک می‌کند، بلکه منجر به علائم آزاردهندهٔ ادراری نیز می‌شود و از آنجا که آتروفی واژن هم علائم واژینال و هم علائم ادراری ایجاد می‌کند، پزشکان از اصطلاح «سندرم ادراری-تناسلی یائسگی» یا به اختصار GSM برای توصیف آن استفاده می‌کنند.
درمان‌های ساده و مؤثری برای GSM وجود دارد. درست است که کاهش سطح استروژن منجر به تغییراتی در بدن می‌شود، اما این بدان معنا نیست که باید ناراحتی ناشی از سندرم GSM را هم تحمل کرد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
هرچند بسیاری از زنان یائسه GSM را تجربه می‌کنند، اما تعداد کمی از آنها در جست‌وجوی درمان هستند. زنان ممکن است خجالت بکشند که علائم خود را با پزشک در میان بگذارند یا ممکن است تسلیم زندگی با این علائم ناراحت‌کننده شوند. اما اگر شما لکه‌بینی یا خونریزی بدون دلیل، ترشحات غیرمعمول، سوزش یا درد واژینال دارید، خیلی بهتر است که از پزشک زنان خود وقت بگیرید.
همچنین اگر دردی را در حین رابطهٔ جنسی تجربه کردید که با استفاده از مرطوب‌کنندهٔ واژن یا لوبریکانت و روان‌کننده‌های مبتنی بر آب برطرف نشد، به پزشکتان مراجعه کنید.
علائم سندرم ادراری-تناسلی یائسگی
علائم و نشانه‌های سندرم ادراری-تناسلی یائسگی یا آتروفی واژن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
-
خشکی واژن
-
سوزش واژن
-
ترشحات واژینال
-
خارش ناحیهٔ تناسلی
-
سوزش ادرار
-
فوریت برای دفع ادرار
-
تکرر ادرار
-
عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری
-
بی‌اختیاری ادراری
-
خونریزی خفیف بعد از آمیزش
-
ناراحتی در طول آمیزش جنسی
-
کاهش روان‌کاری واژن در طول فعالیت جنسی
-
کوتاه و تنگ شدن کانال واژن
علل سندرم ادراری-تناسلی یائسگی
سندرم ادراری-تناسلی یائسگی به دلیل کاهش تولید استروژن در بدن ایجاد می‌شود. استروژن کمتر باعث می‌شود بافت واژن نازک‌تر، خشک‌تر، شکننده‌تر و کمتر انعطاف‌پذیر شود. کاهش سطح استروژن می‌تواند در شرایط زیر رخ دهد:
-
پس از یائسگی
-
در طول سال‌های منتهی به یائسگی؛ دورهٔ پیش‌یائسگی
-
پس از برداشتن هر دو تخمدان با جراحی؛ یائسگی ناشی از جراحی
-
در دوران شیردهی
-
هنگام مصرف داروهایی که می‌تواند روی سطح استروژن اثر بگذارد، مانند برخی از قرص‌های ضدبارداری
-
بعد از پرتودرمانی لگن برای سرطان
-
بعد از شیمی‌درمانی برای سرطان
-
به عنوان یک عارضهٔ جانبی درمان هورمونی یا هورمون‌تراپی سرطان پستان
علائم سندرم ادراری-تناسلی یائسگی ممکن است در طول سال‌های منتهی به یائسگی شروع به آزار دادن شخص کند، یا ممکن است تا چند سال پس از یائسگی مشکلی ایجاد نکند. اگرچه GSM شایع است، اما همهٔ زنان یائسه آن را تجربه نمی‌کنند. فعالیت جنسی منظم، با یا بدون یک شریک جنسی (خودارضایی)، می‌تواند به حفظ سلامت بافت‌های واژن کمک کند.
عوامل مؤثر در سندرم ادراری-تناسلی یائسگی
عوامل خطرساز
برخی عوامل می‌تواند در بروز GSM نقش داشته باشد که بعضی از آنها شامل موارد زیر است:
سیگار کشیدن: سیگار کشیدن روی گردش خون اثر می‌گذارد و ممکن است جریان خون و اکسیژن ارسالی به واژن و نواحی مجاور آن را کاهش دهد. سیگار کشیدن همچنین اثر استروژن‌های طبیعی بدن را کاهش می‌دهد.
نداشتن زایمان طبیعی: محققان مشاهده کرده‌اند زنانی که هرگز زایمان طبیعی نداشته‌اند در مقایسه با زنانی که زایمان طبیعی داشته‌اند بیشتر در معرض علائم GSM هستند.
نداشتن فعالیت جنسی: فعالیت جنسی، با یا بدون شریک جنسی، جریان خون را افزایش می‌دهد و بافت‌های واژن را انعطاف‌پذیرتر می‌کند.
عارضه‌های ثانویه
سندرم ادراری-تناسلی یائسگی خطر ابتلا به مشکلات زیر را افزایش می‌دهد:
عفونت‌های واژن: تغییر در تعادل اسیدی واژن، احتمال عفونت واژن را بیشتر می‌کند.
مشکلات ادراری: تغییرات ادراری مرتبط با GSM می‌تواند به بروز مشکلات ادراری کمک کند. شخص ممکن است افزایش دفعات ادرار یا فوریت بیشتر برای ادرار کردن یا سوزش همراه با ادرار را تجربه کند. همچنین، برخی از زنان بیشتر دچار عفونت‌های دستگاه ادراری یا بی‌اختیاری ادرار می‌شوند.
پیشگیری از سندرم ادراری-تناسلی یائسگی
فعالیت جنسی منظم، با یا بدون شریک جنسی، ممکن است به پیشگیری از سندرم تناسلی-ادراری یائسگی کمک کند. فعالیت جنسی باعث افزایش جریان خون در واژن می‌شود که به حفظ سلامت بافت‌های واژن کمک می‌کند.
تشخیص سندرم ادراری-تناسلی یائسگی
تشخیص سندرم تناسلی-ادراری یائسگی می‌تواند شامل بررسی‌های زیر باشد:
-
معاینهٔ لگن که طی آن پزشک اندام‌های لگنی را با دست معاینه می‌کند و دستگاه تناسلی خارجی، واژن و دهانهٔ رحم را به صورت چشمی بررسی می‌کند.
-
آزمایش ادرار که شامل جمع‌آوری نمونه ادرار و آزمایش آن در صورت داشتن علائم ادراری است.
-
تست تعادل اسید که شامل نمونه‌برداری از مایعات واژن یا قرار دادن نوار کاغذی نشانگر ادرار در واژن برای آزمایش کردن تعادل اسیدی آن است.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.