خارش خفیف کلیتوریس ممکن است بر اثر افزایش حساسیت ناشی از برانگیختگی یا تحریک جنسی بروز کند. خارش مداوم کلیتوریس در خارج از زمان فعالیت جنسی یا عدم برطرف شدن این خارش می‌تواند نشانه‌ای از عفونت یا وجود مشکلی در سلامت باشد.
کلیتوریس بخش کوچکی از آناتومی زنان است که در قسمت بالای دهانه واژن قرار دارد. کلیتوریس بسیار حساس است و پایانه‌های عصبی متعددی دارد، بنابراین وجود خارش در این قسمت مشخصاً می‌تواند آزار دهنده باشد.
عامل تحریک می‌تواند شامل یک ماده تشکیل دهنده لباس زیر و برای مثال، پارچه زبر باشد. متقابلاً عامل مزبور می‌تواند یک ماده شوینده یا صابون تازه باشد.
برانگیختگی جنسی
در طول برانگیختگی جنسی جریان خون به کلیتوریس افزایش پیدا می‌کند، و کلیتوریس متورم می‌شود، که این وضعیت آن را در برابر تحریک آسیب‌پذیرتر می‌کند.
گاهی از اوقات زنان ممکن است پیش از برانگیختگی جنسی، در طول آن یا پس از آن به طور موقت دچار خارش کلیتوریس شوند. این خارش معمولاً خود به خود برطرف می‌شود و جای نگرانی ندارد. به هر حال، زنان باید به دیگر نشانه‌ها و علایم نیز توجه داشته باشند تا مطمئن شوند که خارش مورد بحث نتیجه وجود عفونت نیست.
واژینوزیس باکتریایی
اگر میزان باکتری‌های درون واژن دچار عدم تعادل شود این وضعیت می‌تواند به بروز نوعی عفونت به نام واژینوزیس باکتریایی منجر گردد. عوامل فهرست شده در زیر می‌توانند خطر ابتلاء به آن را افزایش دهند:
• سکس داشتن، بخصوص با یک شریک جنسی تازه
• رابطه جنسی متعدد
• دوش واژینال
واژینوزیس باکتریایی می‌تواند باعث ایجاد خارش کلیتوریس و ناحیه اطراف واژن شود. دیگر علایم شایع عبارتند از:
• حس سوزش در موقع ادرار کردن
• درد واژن یا سوزش واژن
• ترشحات واژن به رنگ خاکستری یا سفید
• بوی ماهی، بخصوص پس از سکس
هر زنی که ظن ابتلاء به واژینوزیس باکتریایی در مورد او مطرح باشد باید برای تشخیص و درمان به متخصص زنان مراجعه کند.
برفک
عفونت مخمری واژن، که مردم معمولاً به آن برفک می‌گویند، می‌تواند باعث خارش شدید کلیتوریس و دیگر قسمت‌های فرج شود. علایم دیگر عفونت مخمری واژن که واژن و فرج را درگیر می‌کند شامل موارد زیر است:
• حس سوزش
• سرخی و ورم
• دردناک شدن ادرار کردن
• دردناک شدن سکس
• ترشحات واژن غلیظ و سفید رنگ که شبیه پنیر بیات است اما بوی بدی ندارد
رشد بیش از حد مخمری به نام کاندیدیا عامل ایجاد برفک است. زنانی که فکر می‌کنند دچار عفونت مخمری واژن شده‌اند باید برای درمان و از تشخیص خارج کردن انواع دیگر عفونت به متخصص زنان مراجعه کنند.
زنان ممکن است در معرض ریسک بالاتری برای ابتلاء به عفونت مخمری واژن باشند اگر:
• دچار دیابت یا بالا بودن قند خون باشند
• باردار باشند
• از قرص‌های پیشگیری از بارداری افزایش دهنده میزان استروژن استفاده کنند
• دوش واژینال بگیرند یا از اسپری مواد شیمیایی استفاده کنند یا واژن خود را بشویند
• اخیراً از برخی انواع آنتی‌بیوتیک استفاده کرده باشند
• دچار ضعف سیستم ایمنی بدن باشند
لایکن اسکلروسوس (لیکن اسکلروز)
لیکن اسکلروز یک اختلال پوستی غیر مُسری است که به ناحیه تناسلی آسیب می‌زند. این اختلال می‌تواند پوست اطراف پستان‌ها، قسمت بالای بدن و بخش فوقانی بازوها را درگیر کند.
در حالی که علت لیکن اسکلروز نامشخص است، کارشناسان معتقدند که این اختلال ممکن است بر اثر موارد زیر ایجاد شود:
• تغییرات هورمونی
• ژنتیک
• آسیب‌دیدگی پوست بر اثر جراحت
• بیش‌فعال بودن سیستم ایمنی
لیکن اسکلروز در زنان بیش از مردان شایع بوده و در کودکان نادر است. این اختلال معمولاً در دوران پس از یائسگی بروز می‌کند.
در کنار خارش، دیگر علایم لیکن اسکلروز می‌توانند در قسمت آسیب دیده بروز کنند که شامل موارد زیر میشوند:
• تاول
• جای زخم ایجاد شدن در پوست
• خونریزی
• نقطه‌های کوچک سفید رنگ که ممکن است بزرگ‌تر شوند
• لکه‌های نازک و چروک‌خورده پوست
• پوستی که به آسانی پاره یا کبود می‌شود
مردم در صورت ظن ابتلاء به لیکن اسکلروز باید به دکتر مراجعه کند. پزشک می‌تواند برای تشخیص این اختلال نمونه پوست را زیر میکروسکپ بررسی کند.
ایجاد جای زخم بر اثر ابتلاء به لیکن اسکلروز می‌تواند خطر دچار شدن به سرطان را افزایش دهد. مردم مبتلاء به لیکن اسکلروز باید هر 6 تا 12 ماه یک بار توسط دکتر بررسی شوند تا مشخص گردد که تغییرات پوست خوش‌خیم هستند.
اختلال برانگیختگی تناسلی مداوم
اختلال برانگیختگی تناسلی مداوم (PGAD) حس ادامه‌دار برانگیختگی جنسی در شرایط عدم وجود تحریک جنسی است. این اختلال در میان زنان بیش از مردان شایع است.
علایم PGAD به ناحیه تناسلی لطمه می‌زنند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
• خارش
• حس سوزش
• حالت احتقان
• مور مور
• افزایش فشار در ناحیه تناسلی
• درد
• لیز شدن
• انقباضات واژن
• ارگاسم
طول مدت علایم ممکن است متفاوت بوده از چند ساعت تا چند هفته یا حتی ماه‌ها ادامه داشته باشد.
اگرچه علت PGAD ناشناخته است، استرس و اضطراب می‌توانند در این مورد نقش داشته باشند. برخی فعالیت‌ها مثل نشستن داخل اتومبیل یا ادرار کردن نیز می‌توانند باعث تحریک علایم شوند.
زنان دچار PGAD بیشتر محتمل است که دچار اختلالات دیگری مثل صرع، و سندرمهایی مثل سندرم تورت، یا سندرم پای بی‌‌قرار باشند.
اگزمای ناحیه تناسلی
علایم اگزمای ناحیه تناسلی می‌توانند به مادگی و همچنین پوست اطراف مقعد و کفل آسیب برساند.
مردم ممکن است دچار موارد زیر شوند:
• خارش
• یک راش قرمز رنگ یا لکه روی پوست
• ترک‌های نازک روی پوست
• پوست خشک، شرحه شرحه یا دچار ترشح
• حس نیش خوردن یا سوزش
واکنش آلرژیک به لباس، محصولات مخصوص استحمام یا دارو می‌تواند سبب ایجاد اگزمای تناسلی شود.
عفونت واگیردار جنسی
خارش کلیتوریس و ناحیه تناسلی می‌تواند علامتی از عفونت‌های واگیردار جنسی باشد.
دیگر علایم شایع این عفونتها شامل موارد زیر است:
• دردناک شدن ادرار کردن
• نیاز مکرر به ادرار کردن
• ترشح واژن غیر معمول یا بدبو
• بروز سرخی در اطراف ناحیه تناسلی
• درد معده
• خونریزی مقعد
• زخم در اطراف دهان
• زگیل در اطراف ناحیه تناسلی
در صورت بروز هر گونه علامت دال بر وجود بیماری واگیردار جنسی مردم باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند.
خارش کلیتوریس گاهی از اوقات می‌تواند نشانه خوبی نباشد که اگر همراه با مشاهده علائم زیر باشد باید حتماً به پزشک متخصص زنان مراجعه نمود:
• یک ناحیه پوست روی کلیتوریس که متفاوت از پوست نواحی اطراف به نظر می‌رسد، برای مثال پوست این ناحیه روشن‌تر، تیره‌تر یا ضخیم‌تر به نظر برسد
• پوستی که در مقایسه با پوست نواحی اطراف خود قرمز یا صورتی به نظر می‌رسد
• حس درد یا سوزش
• خونریزی واژن یا ترشحات غیر معمول واژن
• بروز یک زخم باز که برطرف نمی‌شود
• ایجاد برآمدگی یا غده روی کلیتوریس
• بروز تغییر در یک خال موجود در ناحیه تناسلی
در صورت مواجه شدن با هر یک از این نشانه‌ها زنان باید به متخصص زنان مراجعه کنند. پزشک می‌تواند معاینه لگن را برای بررسی هر گونه ناهنجاری انجام دهد.
درمان
گزینه‌های درمانی برای خارش کلیتوریس به علت زیربنایی خارش بستگی دارد.
مردم ممکن است بر اثر دنبال کردن دستورالعمل‌های متخصص زنان مشابه موارد زیر در مورد PGAD تسکین یابند:
• لیزر
• کرم‌های موضعی
• ورزش‌های کف لگن
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد تشنج
• درمان الکتروشوک (ECT) که تحریک الکتریکی مختصری ایجاد می‌کند
زنان ممکن است در صورت استفاده از لباس‌های زیر راحت و مناسب در مورد خارش تسکین پیدا کنند. استفاده از کمپرس خنک یا پک یخ برای ناحیه آسیب دیده و اجتناب از مصرف محصولات شیمیایی برای حمام نیز می‌تواند به کاهش تحریک و پیشگیری از علایم بعدی کمک کند.
در مورد زنانی که حامله هستند مراجعه به متخصص زنان و زایمان برای یافتن علت زیربنایی خارش کلیتوریس اهمیت دارد. چکاپ منظم و در صورت لزوم درمان عفونت می‌تواند به پیشگیری از مشکلات محتمل برای زایمان کمک کند.
خلاصه
خارش گهگاهی کلیتوریس می‌تواند اتفاقی نرمال باشد، اما در صورت تداوم این خارش زنان باید به متخصص زنان مراجعه کنند. متخصص زنان می‌تواند کارهای لازم برای تشخیص و درمان خارش مزبور را انجام دهد.