در اغلب موارد ترشحات واژن بخشی نرمال از سیستم تولید مثل زنان است. مایع درون غدد داخل واژن و دهانۀ رحم، سلول‌های مرده و باکتریها را از بدن خارج می‌کند. این ترشح واژن را تمیز نگه داشته و به پیشگیری از عفونت کمک می‌کند.
بوی ترشحات واژن و مقدار آن ممکن است از زنی تا به زنی دیگر متفاوت باشد، و ترشح نرمال طیفی از رنگ شفاف تا سفید شیری را در زمانهای متفاوت چرخه‌های عادت ماهانه دارد.
در زمان شیردهی، تخمکگذاری یا برانگیختگی جنسی میزان ترشح مزبور ممکن است افزایش یابد. در صورت باردار بودن زن بوی ترشحات واژن ممکن است تغییر کند.
اگر رنگ، بو یا پایداری ترشحات واژن به نظر متفاوت از شرایط نرمال باشد، یا اگر واژن دچار خارش یا سوزش باشد، زنان باید به پزشک زنان مراجعه کنند زیرا چنین شرایطی ممکن است علامتی از وجود عفونت یا مشکلی دیگر باشد.
ترشحات نرمال واژن
ترشح نرمال واژن بر اثر ایجاد مخاط در دهانه‌ی رحم، بخش پایینی زهدان که به درون واژن امتداد مییابد، ایجاد می‌شود.
ترشحات واژن محیط واژن را مرطوب نگه داشته و از آن در برابر عفونت محافظت می‌کند.
ترشحات نرمال واژن دارای مشخصات زیر است:
• رنگ شفاف یا سفید
• فاقد بوی تند
• غلظت و حالت چسبندگی در بیشتر زمان چرخۀ عادت ماهانه
• رنگ روشن‌تر، ترکیب آبکیتر و حالت لیزتر در اطراف زمان تخمکگذاری، در صورت استفاده از پیشگیری کننده‌های هورمونی ممکن است این اتفاق نیفتد
اغلب زنان در زمان بارداری مقدار بیشتری ترشح دارند و این ترشح در زمان یائسگی کاهش پیدا می‌کند.
چه چیز باعث ترشحات غیر نرمال در واژن می‌شود؟
هر گونه تغییر در تعادل باکتریایی نرمال درون واژن میتواند بر بو، رنگ، یا بافت ترشح واژن تأثیر منفی بگذارد. چند چیز هست که میتوانند تعادل مزبور را به هم بزنند:
• مصرف داروهای آنتیبیوتیک یا داروهای استروئیدی
• واژینوزیس باکتریایی، که عفونتی باکتریایی است که اگرچه از جملۀ بیماریهای مقاربتی نیست اما در میان زنانی که دارای شرکای جنسی متعدد هستند شایع است
• قرص‌های کنترل بارداری
• سرطان دهانه رحم
• کلامیدیا یا سوزاک، که هر دو از بیماریهای مقاربتی هستند
• دیابت
• صابون‌ها یا لوسیونهای معطر یا حمام کف
• عفونت لگن پس از انجام عمل جراحی
• بیماری التهابی لگن (PID)
• تریکومونیازیس، که نوعی عفونت انگلی است که به طور معمول بر اثر اقدام به سکس محافظت نشده ایجاد می‌شود
• آتروفی واژینال، که باریک و خشک شدن دیوارۀ واژن در طول یائسگی یا پس از یائسه شدن است
• واژینیتیس (واژینیت)، که تحریک درون واژن یا اطراف آن است
• عفونت‌های مخمری
برای دسترسی به اطلاعات بیشتر در مورد معنی هر نوع ترشح واژن به جدول زیر مراجعه کنید.
هر گونه تغییر در تعادل باکتریهای نرمال واژن میتواند بر بو، رنگ یا بافت ترشح واژن تأثیر بگذارد. برخی چیزها میتوانند تعادل مورد اشاره را دگرگون کنند:
دکتر چگونه ترشح غیر نرمال واژن را تشخیص میدهد؟
دکتر روند تشخیص را با گرفتن شرح حال پزشکی و پرسش در مورد علایم آغاز می‌کند. پرسشهایی که ممکن است از سوی پزشک مطرح شود عبارتند از:
• ترشح غیر نرمال از چه موقعی شروع شد؟
• ترشح شما چه رنگی است؟
• آیا این ترشح بو هم دارد؟
• آیا شما احساس خارش، درد، یا سوزش در اطراف واژن هم دارید؟
• آیا شما بیش از یک شریک جنسی دارید؟
• آیا از دوش واژینال استفاده میکنید؟
دکتر ممکن است با استفاده از سواب از واژن، دهانه رحم، و مجرای ادرار برای آزمایش نمونهگیری کند.
ترشح غیر نرمال واژن چگونه درمان می‌شود؟
در صورت مشاهدۀ هر گونه ترشح غیر نرمال از واژن زنان باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند. نوع درمان به علت مسبب ایجاد ترشح غیر نرمال بستگی دارد. برای مثال، عفونت‌های مخمری معمولاً با استفاده از کرمهای ضد قارچ، قرص‌های واژینال یا قرص‌های خوراکی درمان می‌شود. واژینوزیس باکتریایی با استفاده از قرصها یا کرمهای آنتیبیوتیک درمان می‌شود. تریکومونیازیس با استفاده از آنتیبیوتیکی به نام مترونیدازول مورد درمان قرار میگیرد.
در اینجا چند نکته در راستای راهنمایی برای پیشگیری از عفونت‌های واژن که میتوانند به ترشحات غیر نرمال واژن منجر شوند آمده است:
• واژن را از طریق شستشوی منظم با آب تمیز نگه دارید
• هرگز از صابون‌های معطر یا دوشهای واژینال استفاده نکنید. همچنین از مصرف اسپری‌های زنانه و حمام کف خودداری کنید.
• پس از پایان کار در توالت همیشه در هنگام پاک کردن دست خود را از قسمت جلو به عقب بکشید تا از ورود باکتریها به واژن و ایجاد عفونت پیشگیری شود.
• از لباس زیر نخی استفاده کنید و از پوشیدن لباس تنگ خودداری نمایید.