کورتاژ (D&C) یک عمل جراحی جزئی برای برداشتن بافت آندومتر (روکش رحم) است. کورتاژ (D&C) عملی است که بر روی زنان انجام می‌شود تا بند رحم را جدا کند. دهانه رحم با استفاده از ابزاری به نام دیلاتور باز می‌شود سپس آندومتر (آستر رحم) با استفاده از ابزاری قاشق مانند به شکل کرت، به آرامی جدا می‌شود.
این عمل توسط متخصص زنان و زایمان انجام می‌شود و حدود ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.
D&C گاهی اوقات برای کمک به تشخیص بیماری استفاده می‌شود یا می‌تواند برای بیماری‌هایی که در داخل رحم تأثیر می‌گذارند نیز استفاده شود. دستورالعمل‌های مربوط به ریکاوری به بیمار داده خواهد شد. زمان بهبودی برای هر بیمار متفاوت است اما معمولاً ۲-۳ روز بعد از انجام این کار لازم است استراحت کنید. شما باید بتوانید فعالیت‌های عادی خود را بعد از یک دوره استراحت از سر بگیرید. همچنین اگر درد و ناراحتی شما را از فعالیت‌های عادی خود باز دارد، ممکن است به شما آموزش داده شود که یک هفته کامل استراحت کنید.
کاربرد کورتاژ تشخیصی
کورتاژ (D&C) می‌تواند برای تشخیص و درمان تعدادی از شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
هنگامی که از D&C برای کمک به تشخیص بیماری استفاده می‌شود، ممکن است یک نمونه بافت (بیوپسی) برای آزمایش در آزمایشگاه گرفته شود. این روش تشخیصی ممکن است در صورت وجود این موارد استفاده شود:
خونریزی غیر طبیعی
دوره‌های پریود نامنظم
لکه بینی (دفع خون از طریق واژن که مربوط به قاعدگی نیست)
خونریزی بعد از رابطه جنسی
خونریزی بعد از یائسگی
مشکلات باروری
آدنومیوز (جایی که پوشش داخلی رحم در داخل لایه میانی رشد می‌کند و باعث درد، گرفتگی و خونریزی می‌شود)
نمونه‌ای که از بافت رحم گرفته می‌شود و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود:
سرطان رحم
پولیپ (رشد غیر طبیعی سلول)
سلول‌های پیش سرطانی
سرطان دهانه رحم
کاربرد کورتاژ درمانی
D&C گاهی اوقات برای درمان شرایط زیر استفاده می‌شود:
خونریزی بیش از حد در بدو تولد- با پاک کردن جفت باقی مانده در رحم
از بین بردن حاملگی مولی (رشد غیرطبیعی سلول‌های داخل رحم)
برداشتن پولیپ رحم
برداشتن دستگاه داخل رحمی (IUD) که در دیواره رحم تعبیه شده است
از بین بردن هرگونه بافتی که پس از سقط جنین باقی مانده باشد، برای جلوگیری از عفونت
کورتاژ چگونه انجام می‌شود
کورتاژ دارای دو بخش است:
اتساع – دهانه رحم گسترده تر می‌شود.
کورتاژ – آندومتر (روکش رحم) با استفاده از یک ابزار قاشق مانند تراشیده و برداشته می‌شود.
D&C اغلب در ترکیب با هیستروسکوپی استفاده می‌شود. هیستروسکوپی روشی است که از یک دستگاه تلسکوپی باریک (یک هیستروسکوپ) برای مشاهده داخل رحم استفاده می‌کند. هیستروسکوپ وارد رحم شده و به پزشک متخصص زنان اجازه می‌دهد هرگونه ناهنجاری مانند پولیپ را بررسی کند.
در بیشتر موارد، اتساع و کورتاژ (D&C) به صورت سرپایی انجام می‌شود.
این روش می‌تواند با استفاده از بی حسی موضعی نیز انجام شود، که در این صورت ناحیه عمل کاملاً بی حس خواهد شد و بنابراین هیچ گونه درد و ناراحتی احساس نخواهید کرد، اما بیدار خواهید بود.
قبل از D&C، تا چند ساعت بعد قادر نخواهید بود چیزی بخورید یا بنوشید.
D&C معمولاً حدود ۱۰ دقیقه طول می‌کشد. این عمل از طریق واژن انجام می‌شود و جای زخم باقی نمی‌ماند. دهانه رحم با استفاده از میله ها بازتر می‌شود و یک وسیله خراش دهنده کوچک به نام کرت به رحم منتقل می‌شود تا به آرامی دیواره رحم (آندومتر) را بتراشد.
اگر روش D&C برای اهداف تشخیصی انجام شود، نمونه بافت برداشته شده (بیوپسی) به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا آزمایش شود.
چه مدت طول می‌کشد تا بهبود یابید؟
بعد از تحقیق و آزمایش، پزشک یا پرستار برای مدتی شما را تحت نظر قرار می‌دهند تا مطمئن شود مشکلی ندارید. این ممکن است تا چند ساعت طول بکشد.
پزشک به شما خواهند گفت که چه زمانی می‌توانید دوباره فعالیت‌های معمول خود را انجام دهید. او همچنین به شما خواهد گفت که چه وقت می‌توانید رابطه جنسی برقرار کنید.
بیشتر خانم‌ها دوره پریود خود را طی ۴ تا ۶ هفته پس از انجام D&C خواهند داشت.
معمول است که بعد از عمل، یک روز یا دو روز احساس خستگی کنید و دچار گرفتگی شدید شوید.
شما نمی‌توانید بلافاصله پس از عمل رانندگی کنید.
حتی اگر دچار ناراحتی هستید، بلند شوید و در اسرع وقت راه بروید. این باعث می‌شود عضلات شما قوی شود و از ایجاد لخته‌های خون در پاهای شما جلوگیری کند.
شما باید بتوانید اکثر کارهای خود را طی یک یا دو روز بعد از عمل از سر بگیرید. با این حال، پزشک از شما می‌خواهد که حداقل ۳ روز و احتمالاً بیشتر از استحمام، دوش گرفتن و یا مقاربت خودداری کنید.
چندین مسئله مهم وجود دارد که شما باید هنگام بهبودی پس از کورتاژ، که در زیر مورد بحث قرار می‌گیرد، از آنها آگاه باشید.
گرفتگی عضلات
بلافاصله پس از کورتاژ، اکثر خانم ها دچار گرفتگی‌هایی می‌شوند که شبیه به گرفتگی پریود قاعدگی است. با این حال، آنها باید حدود ۲۴ ساعت پس از انجام عمل تمام شوند.
مسکن‌های خفیف مانند ایبوپروفن می‌توانند به رفع هرگونه ناراحتی کمک کنند.
حالت تهوع
ممکن است بعد از انجام کورتاژ دچار حالت تهوع شوید. با این حال، این حالت تنها باید چند ساعت طول بکشد.
خونریزی
بعد از انجام این عمل، احتمالاً لکه بینی قهوه‌ای و خونریزی واژن را تجربه خواهید کرد که در ابتدا قرمز روشن به نظر می‌رسد.
برای این خونریزی از حوله‌های بهداشتی به جای تامپون استفاده کنید و از مصرف تامپون تا دوره بعدی خودداری کنید زیرا این امر خطر ابتلا به عفونت را کاهش می‌دهد.
خونریزی طی ۵-۱۰ روز پس از انجام این عمل طبیعی است. در این مدت، برای جلوگیری از ابتلا به عفونت، از هیچگونه محصولات معطر حمام استفاده نکنید و یا به استخر نروید.
مقاربت جنسی
بعد از اینکه کورتاژ داشتید، نباید تا چندین هفته رابطه جنسی داشته باشید. اینکه دقیقا چه مدت باید از برقراری رابطه جنسی جلوگیری کنید بستگی به شرایط فردی شما و همچنین دلیل انجام این عمل دارد. پزشک متخصص زنان شما قادر به مشاوره بیشتر در مورد این مورد خواهد بود، اگرچه به طور متوسط حدود ۱۰-۱۴ روز زمان لازم است.
عوارض
کورتاژ (D&C) معمولاً یک روش ایمن و ساده است و عوارض مرتبط با آن نادر است.
سندرم آشرمن
سندرم آشرمن زمانی اتفاق می‌افتد که D&C باعث آسیب به رحم شود و در نتیجه زخم ایجاد شود. اگر جای زخم بد باشد، ممکن است رحم را پر کند و دوره‌های پریود شما را مختل کند. در بعضی موارد ممکن است باعث نازایی شود.
معمولاً سندرم اشرمن با برداشتن جراحی بافت زخم قابل درمان است.
گاهی اوقات، سندرم آشرمن می تواند به عنوان دلیل ناباروری از دست برود. اگر مشکل باروری را تجربه کرده‌اید و قبلاً D&C داشتید، در مورد احتمال وجود این بیماری با پزشک یا متخصص زنان صحبت کنید.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر این موارد را تجربه کردید باید فوراً از مشاوره پزشکی استفاده کنید:
خونریزی بیش از حد- خونریزی شدید و طولانی که بیش از هفت روز ادامه دارد و به رنگ قرمز روشن است، لخته‌های بزرگی دارد و کاهش نمی‌یابد و متوقف نمی‌شود.
درد بیش از حد- اگر چیزی بیشتر از ناراحتی خفیف را تجربه کردید، به پزشک خود مراجعه کنید.
علائم عفونت- اگر بوی نامطبوع در ترشحات خود یا دمای بالای ۳۸ درجه یا بالاتر داشته باشید، ممکن است نشانه عفونت باشد.