دکتر فاطمه نعمت اللهی تله ویزیت

کمبود یا عدم ترشح هورمون جنسی به دلیل هیپوگنادیسم در مردان و زنان

هیپوگنادیسم چیست؟

هیپوگنادیسم  زمانی اتفاق می افتد که غده های جنسی شما هورمون های جنسی کم  یا هیچ هورمونی تولید نکنند. غدد جنسی، که گناد نیز نامیده می شود، عمدتا در بیضه ها در مردان و تخمدان ها در زنان وجود دارد. هورمون های جنسی کمک به رشد اندام های جنسی از جمله  سینه در زنان، بیضه در مردان و رشد موهای ناحیه تناسلی می کند.  هورمون های جنسی نیز در چرخه قاعدگی زنان و تولید اسپرم مردان نقش دارند.

همچنین از هیپوگنادیسم به عنوان کمبود گناد نیز یاد می شود. همچنین ممکن است به عنوان کمبود تستسترون یا آندروپوز یا یائسگی در مردان شناخته شود

در اکثر موارد این بیماری به درمان پاسخ مثبت می دهد.

انواع هیپوگنادیسم عبارتند از:

دو نوع هیپوگنادیسم وجود دارد: اولیه و مرکزی.

هیپوگنادیسم اولیه

هیپوگنادیسم اولیه بدان معنی است که به دلیل مشکل در گنادها به اندازه کافی هومون جنسی در بدن شما ترشح نمی‌شود.در این مرحله  گنادها پیامی برای تولید هورمون ها از مغز شما دریافت می کند، اما قادر به تولید آنها نیستند.

هیپوگنادیسم مرکزی (ثانویه)

در هیپوگنادیسم مرکزی، مشکل در مغز شما قرار دارد. هیپوتالاموس و غده هیپوفیز شما، که گنادها را کنترل می کنند، به درستی کار نمی کنند.

دلایل هیپوگنادیسم

علل هیپوگنادیسم اولیه عبارتند از:

  • اختلالات خود ایمنی مانند بیماری آدیسون و هیپوپاراتیروئیدیسم
  • اختلالات ژنتیکی، مانند سندرم ترنر و سندرم کلاین فلتر
  • عفونت های شدید، به ویژه اوریون مربوط به بیضه های شما
  • بیماری های کبدی و کلیوی
  • بیضه ها
  • هموکروماتوسیس ، زمانی اتفاق می افتد که در بدن جذب بیش از حد آهن رخ دهد
  • قرار گرفتن در معرض اشعه ها
  • جراحی اندام جنسی

هیپوگنادیسم مرکزی ممکن است به دلیل:

  • اختلالات ژنتیکی، مانند سندرم کالمن (رشد غیر طبیعی هیپوتالاموس)
  • عفونتها، از جمله HIV
  • اختلالات هیپوفیز
  • بیماری های التهابی، از جمله سارکوئیدوز، سل، و هیستوسیتوز
  • چاقی
  • کاهش سریع وزن
  • سوء تغذیه
  • استفاده از استروئیدها یا مواد مخدر
  • جراحی مغز
  • قرار گرفتن در معرض اشعه
  • آسیب به غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس شما
  • تومور در غده هیپوفیز یا نزدیک آن

نشانه های هیپوگنادیسم چیست؟

علائمی که ممکن است در زنان ظاهر شود عبارتند از:

  • عقب افتادن یا عدم قاعدگی
  • رشدزیاد یا کم پستان
  • گر گرفتگی
  • ریزش موی بدن
  • کمبود یا نداشتن میل جنسی
  • نشت شیر از سینه ها

علائمی که ممکن است در مردان ظاهر شود عبارتند از:

  • ریزش موی بدن
  • از دست دادن عضلات
  • رشد غیر طبیعی پستان
  • کاهش رشد آلت تناسلی و بیضه ها
  • اختلال نعوظ
  • پوکی استخوان
  • کمبود یا نداشتن میل جنسی
  • ناباروری
  • خستگی
  • گر گرفتگی
  • مشکل تمرکز

تشخیص هیپوگنادیسم

پزشک یک معاینه فیزیکی را انجام می دهد تا تأیید کند رشد جنسی شما برای سن شما مناسب است. پزشک ممکن است توده عضلانی، موهای بدن و اندام های جنسی شما را بررسی کنند.

آزمایش هورمون

اگر پزشک در مورد شما به هیپوگنادیسم مشکوک شود، ابتدا سطح هورمون جنسی را بررسی می کند.  برای بررسی سطح هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه نیاز به آزمایش خون دارید. غده هیپوفیز هورمونهای تولید مثل را تولید می کند.

در زنان یا مردان سطح تستوسترون آزمایش می‌شود. این آزمایشها معمولا در صبح هنگامی که سطح هورمون بالاتر است صورت می گیرد. در مردان پزشک ممکن است آنالیز اسپرم را نیز تجویز کند. هیپوگنادیسم می تواند تعداد اسپرم شما را کاهش دهد.

پزشک ممکن است آزمایشهای خون بیشتری را برای تأیید تشخیص یا رد هر علت زمینه ای انجام دهد.

سطح آهن می تواند هورمون های جنسی شما را تحت تاثیر قرار دهد. به همین علت، پزشک ممکن به بررسی سطح آهن خون شما برای اطلاع از عدم بالا بودن آهن خون شما که در هموکروماتوسیس(hemochromatosis) رخ می‌دهد، مورد آزمایش قرار دهد.

همچنین ممکن است میزان پرولاکتین را اندازه گیری کند. پرولاکتین هورمونی است که باعث رشد سینه و تولید شیر مادر در زنان میشود، اما در زنان و مردان موجود است.

همچنین ممکن است سطح هورمون تیروئید را نیز بررسی کند. مشکلات تیروئید می تواند علایم شبیه به هیپوگنادیسم داشته باشد.

آزمایشهای تصویربرداری

آزمایشهای تصویربرداری میتواند در تشخیص مفید باشد. در  سونوگرافی تخمدان ها با استفاده از امواج صوتی به بررسی هر گونه مشکل، از جمله کیست تخمدان و سندرم تخمدان پلی کیستیک پرداخته می‌شود.

پزشک ممکن است MRI یا CT را برای بررسی تومورهای غده هیپوفیز نیز تجویز کند.

چه درمانهایی برای هیپوگنادیسم صورت می گیرد؟

درمان هیپوگنادیسم در زنان

در زنان، درمان شامل افزایش میزان هورمون جنسی زن می باشد.

اگر شما تجربه هیسترکتومی داشتید، اولین درمانی که برای شما در نظر گرفته می شود، استروژن درمانی است تا سطح استروژن شما را تنظیم کند.

از آنجا که افزایش سطوح استروژن می تواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد، اگر شما هیسترکتومی نداشتید، ترکیبی از استروژن و پروژسترون دریافت خواهید کرد. اگر استروژن مصرف شود پروژسترون شما خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش می دهد.

درمان های دیگر می توانند علائم خاصی را هدف قرار دهند. اگر دچار کاهش میل جنسی هستید، ممکن است مقدار کم تستوسترون را دریافت کنید. اگر دچار اختلال در قاعدگی هستید، ممکن است تزریق هورمون کوریوگنادوتروپین انسانی یا قرص های حاوی FSH را برای ایجاد تخمک گذاری دریافت کنید.

درمان هیپوگونادیسم مردانه

تستوسترون یک هورمون جنسی مردانه است.  تستسترون درمانی به طور گسترده در مورد مردان مبتلا به هیپوگنادیسم مورد استفاده قرار می گیرد. شما می توانید درمان جایگزینی تستوسترون را با:

  • تزریق
  • پچ
  • ژل
  • لوستر

تزریق هورمون آزاد کننده گنادوتروپین ممکن است باعث بلوغ یا تولید اسپرم شما شود.

درمان هیپوگنادیسم در مردان و زنان

درمان در مردان و زنان مشابه است اگر هیپوگنادیسم به علت تومور در غده هیپوفیز یاشد درمان کاهش یا حذف تومور صورت می‌گیرد که شامل موارد زیر باشد:

  • تابش
  • دارو
  • عمل جراحی

در آخر

هیپوگنادیسم یک بیماری مزمن است که ممکن است به درمان مادام العمر نیاز داشته باشد. اگر درمان را متوقف کنید سطح هورمون جنسی شما ممکن است کاهش یابد.

مقالات مرتبط
جدیدترین مـقالات آموزشی
ساعات حضور در مطب
شنبه الی چهار شنبه: صبح ها از 8 الی 12
تلفن: 88430922-021
بالا