مروری بر سندرم تخمدان پلی کیستیک و ناباروری

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) علت اصلی ناباروری تخمک گذاری است. تا 80 درصد از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، چالش های باروری مرتبط را تجربه می کنند. برخی از اصلاحات سبک زندگی اولین انتخاب برای بهبود باروری است و به دنبال آن داروها، درمان های هورمونی و روش های کمک باروری انجام می شود.

چگونه PCOS بر باروری تأثیر می گذارد

یکی از نشانه های PCOS نامنظم بودن یا عدم وجود دوره های قاعدگی است. برخی از افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است ماه‌ها و حتی سال‌ها پریود نشوند، در حالی که برخی دیگر هر بار چندین هفته خونریزی را تجربه می‌کنند. درصد کمی از مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک سیکل های ماهانه را تجربه می کنند.

سیکل های قاعدگی نامنظم یا غایب در PCOS به دلیل عدم تعادل هورمونی زمینه ای است.

به طور معمول، هورمون های جنسی مانند هورمون لوتئینیزه کننده (LH) با یک ضربان ثابت ترشح می شوند. در PCOS، LH با ضربان نبض سریع ترشح می شود.
الگوی ترشح LH سیگنال هایی را به تخمدان ها می فرستد تا سطوح بالاتری از هورمون های مردانه مانند تستوسترون را پمپاژ کنند.
LH و تستوسترون اضافی باعث ایجاد حلقه‌های بازخورد منفی می‌شود که باعث تغییر در ترشح هورمون‌هایی می‌شود که تخمک‌گذاری و قاعدگی را کنترل می‌کنند.
فولیکولی که به طور معمول برای بارور شدن در بارداری آزاد می شود، هرگز به طور کامل بالغ نمی شود و گاهی اوقات از تخمدان آزاد نمی شود.

فولیکول های ریز به صورت رشته ای از مروارید در سونوگرافی ظاهر می شوند و گاهی اوقات تخمدان را احاطه می کنند. این فولیکول ها به دلیل ظاهرشان کیست نامیده می شوند، اگرچه با کیست های تخمدانی که می توانند رشد کنند و پاره شوند، تفاوت دارند.

ناباروری معمولاً زمانی تشخیص داده می‌شود که زوجین نتوانند پس از 12 ماه یا بیشتر یا پس از 6 ماه یا بیشتر برای زنان 35 ساله و بالاتر باردار شوند.

سقط جنین نیز در سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع است و ممکن است به دلیل عدم تعادل هورمون های جنسی و سطوح بالاتر انسولین باشد.

در حالی که بارداری می تواند چالش برانگیز باشد، پیشرفت های پزشکی مثبت زیادی برای کمک به باروری در PCOS وجود دارد.

اصلاح سبک زندگی

تغییرات در سبک زندگی شما می تواند تفاوت زیادی در تنظیم هورمون ها و آماده سازی بدن برای بارداری ایجاد کند. این می تواند کیفیت تخمک و تخمک گذاری شما را بهبود بخشد و شانس باردار شدن شما را افزایش دهد.

ایجاد تغییرات در رژیم غذایی، ورزش، سطح استرس و کیفیت خواب می تواند به بهبود باروری شما کمک کند.

اگر اضافه وزن دارید، نشان داده شده است که کاهش 5 درصد از وزن کل بدن، باروری را در PCOS بهبود می بخشد.

رژیم غذایی سالم

یکی از بهترین رژیم‌های غذایی برای PCOS، یک رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان است که بر مقادیر متوسط کربوهیدرات‌های فرآوری‌نشده تمرکز دارد. این رژیم‌ها شامل میوه‌ها، سبزیجات، لوبیا، عدس، و غلاتی مانند کینوا و جو دوسر هستند. از جمله چربی های منابع غیر اشباع (مانند روغن زیتون، آجیل، دانه ها، ماهی و آووکادو) توصیه می شود.

اجتناب از منابع تصفیه شده یا فرآوری شده کربوهیدرات ها، مانند کراکر، نان سفید، برنج سفید، چوب شور، و غذاهای شیرین مانند کلوچه ها، براونی و آب نبات برای کاهش سطح انسولین و التهاب پیشنهاد می شود.

اگر مطمئن نیستید از کجا شروع کنید، با یک متخصص زنان مشورت کنید که می تواند به شما در ایجاد تغییرات پایدار در رژیم غذایی شما کمک کند.

فعالیت بدنی منظم

مطالعات نشان می دهد که ورزش منظم می تواند تخمک گذاری و مقاومت به انسولین را بهبود بخشد. سعی کنید حداقل 30 دقیقه در روز فعالیت بدنی داشته باشید. این مقدار را می توان به سه بخش 10 دقیقه ای یا دو بخش 15 دقیقه ای تقسیم کرد.

پیاده روی یکی از در دسترس ترین فعالیت های موجود است و می توان آن را در طول روز برنامه ریزی کرد.

ویتامین دی

ویتامین D نه تنها یک ویتامین است، بلکه یک هورمون نیز هست. گیرنده های ویتامین D روی تخمک های بارور نشده یافت شده است. این ویتامین برای هر کسی که ممکن است باردار شود توصیه می شود، زیرا نقش مهمی در رشد استخوان ها و دندان های جنین، پوست و بینایی دارد. اصلاح کمبودها همچنین می تواند از نقص لوله عصبی در جنین در حال رشد جلوگیری کند.

برای افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، برخی مطالعات نشان می دهد که مکمل ویتامین D می تواند علائم را با تنظیم سطح هورمون ضد مولر و مهار پیشرفت التهاب بهبود بخشد.

متفورمین

متفورمین یکی از رایج ترین داروهای دیابت است که برای کاهش مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به PCOS مفید بوده است. برای بسیاری از افراد مبتلا به این سندرم، متفورمین همچنین می تواند نظم قاعدگی را بهبود بخشد. مطالعاتی وجود دارد که نشان می دهد متفورمین ممکن است خطر سقط جنین و دیابت بارداری را نیز کاهش دهد

با این حال، تا کنون، شواهدی مبنی بر افزایش میزان بارداری متفورمین در PCOS وجود ندارد. این دارو به عنوان درمانی برای ناباروری مرتبط با PCOS مورد تایید FDA نیست.

یماران باید مصرف متفورمین خود را همانطور که تجویز شده است ادامه دهند تا زمانی که پزشک متخصص آنها قادر به تجویز درمان جایگزین در صورت وجود باشد. توقف متفورمین بدون جایگزینی می تواند خطرات جدی برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 ایجاد کند.

کلومید و فمارا

گاهی اوقات اصلاح شیوه زندگی برای بهبود باروری در PCOS موثر نیست. کلومید (کلومیفن سیترات) به طور سنتی برای بهبود تخمک گذاری تجویز می شود. میزان حاملگی تجمعی 60 تا 70 درصد در شش سیکل دارد.1

تحقیقات جدیدتر نشان می دهد که Femara)لتروزول) ممکن است برای درمان ناباروری مرتبط با PCOS بهتر از Clomid عمل کند، و این درمان خط اول برای القای تخمک گذاری برای افرادی که PCOS دارند در نظر گرفته می شود.

برخلاف کلومید، لتروزول استروژن را افزایش نمی دهد و در عوض باعث می شود هورمون محرک فولیکولFSH) بیشتری) تولید کنید. پوشش داخلی رحم را بهبود می بخشد و با چند قلوزایی کمتری نسبت به Clomid همراه است

گنادوتروپین ها

همچنین از گنادوتروپین ها برای بهبود شانس لقاح در PCOS استفاده می شود. گنادوتروپین ها از FSH،LH یا ترکیبی از این دو ساخته می شوند. پزشک شما ممکن است ترکیب این هورمون‌ها را با داروهای باروری (مثلاً لتروزول با تزریق LH در اواسط چرخه) یا استفاده از آنها به تنهایی پیشنهاد کند.

گزینه دیگری که پزشک شما ممکن است توصیه کند استفاده از گنادوتروپین ها با روش تلقیح داخل رحمی (IUI) است.

خطر اصلی گنادوتروپین ها سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) است. این زمانی است که تخمدان ها نسبت به داروهای باروری بیش از حد واکنش نشان می دهند. اگر درمان نشود یا شدید باشد، می تواند خطرناک باشد.

حفاری تخمدان

هنگامی که PCOS دارید، تخمدان‌های شما لایه بیرونی ضخیم‌تری نسبت به حالت عادی دارند و تستوسترون بیشتری تولید می‌کنند. این جراحی لاپاراسکوپی چندین سوراخ ریز در لایه بیرونی تخمدان ایجاد می‌کند (به همین دلیل گاهی اوقات به آن عمل جراحی "ویفل‌بال" می‌گویند) که باعث کاهش میزان تستوسترون ساخته شده توسط تخمدان‌ها می‌شود.

حدود نیمی از کسانی که این جراحی را انجام داده اند در سال اول پس از جراحی باردار می شوند. یک مزیت این است که این روش فقط یک بار انجام می شود، بنابراین می تواند هزینه کمتری نسبت به درمان گنادوتروپین داشته باشد. مزیت دیگر این است که خطر حاملگی چند قلو را افزایش نمی دهد.

فناوری کمک باروری

دو روش اصلی وجود دارد که اگر راهبردهای دیگر جواب ندادند، ممکن است IUI و IVF در نظر بگیرید

لقاح داخل رحمی (IUI)

تلقیح داخل رحمی (IUI) یک روش باروری است که همزمان با تخمک گذاری انجام می شود.

از شریک زندگی شما خواسته می شود که نمونه اسپرم را تولید کند یا می توانید نمونه را از اهدا کننده اسپرم تهیه کنید. سپس اسپرم شسته می‌شود (از سایر عناصر منی جدا می‌شود) و در حجم کوچک‌تر و متمرکزتری جمع‌آوری می‌شود. سپس نمونه در یک کاتتر نازک، استریل شده و نرم قرار داده می شود و برای تلقیح آماده می شود.

اسپکولوم، مانند نمونه ای که در معاینه زنان استفاده می شود، در واژن قرار می گیرد و دهانه رحم شما به آرامی تمیز می شود. پزشک شما کاتتر را در واژن قرار می دهد و اسپرم را در حفره رحم آزاد می کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد تا چند دقیقه بعد از تلقیح دراز بکشید.

لقاح آزمایشگاهی (IVF)

لقاح آزمایشگاهی (IVF) یک روش باروری تهاجمی تر و پرهزینه تر است که گاهی اوقات در صورت عدم موفقیت سایر درمان های باروری مورد استفاده قرار می گیرد. IVF شامل استفاده از داروهای باروری تزریقی برای تحریک تخمدان ها می شود تا تعداد زیادی تخمک بالغ را فراهم کنند. سپس تخمک ها از تخمدان ها خارج شده و با اسپرم در ظرف های پتری ترکیب می شوند.

اگر تخمک ها بارور شوند، یک یا دو تخمک به داخل رحم منتقل می شود. این روش به عنوان انتقال جنین شناخته می شود. دو هفته بعد، پزشک شما آزمایش بارداری را برای بررسی موفقیت آمیز بودن سیکل تجویز می کند.

نرخ موفقیت درمان باروری در PCOS

میزان موفقیت کلی برای IUI برای افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک به همان اندازه خوب یا بهتر است که سایر علل مشکلات باروری را دارند: تقریباً 15 تا 20 درصد در هر سیکل.
میزان موفقیت کلی برای IVF 31.6٪ است و برای کسانی که PCOS دارند و کسانی که ندارند یکسان است.

میزان موفقیت بر اساس تعدادی از عوامل، مانند سن شما، نوع تحریک تخمدان و تحرک اسپرم و عوامل دیگر متفاوت است.

چه زمانی به دنبال کمک باشیم

اگر برای باردار شدن تلاش کرده اید، ممکن است بخواهید از یک متخصص زنان، زایمان و نازایی مشاوره بگیرید.

متخصص زنان زمانی که زن و شوهری به مدت 12 ماه یا بیشتر در بارداری ناموفق بوده اند، یا اگر زن 35 سال یا بیشتر از آن سن داشته باشد، 6 ماه یا بیشتر، آزمایش ناباروری را توصیه می کند.

کنار آمدن با مشکلات باروری برای زنان و زوج ها سخت است، به خصوص اگر به نظر می رسد که همه اطرافیان شما به راحتی باردار می شوند. اگر متوجه شدید که ناباروری عوارض عاطفی داشته است، کار با یک متخصص زنان و ناباروری در منطقه خود را در نظر بگیرید.

در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.