سرطان فرج (vulvar cancer) یک سرطان نادر در دستگاه تناسلی زنانه است که با علائمی مانند سوزش، خارش، زگیل، تغییر رنگ و شکل در مهبل همراه میشود. برای درمان سرطان پرینه از جراحی، پرتودرمانی یا شیمی درمانی استفاده میکنند.
سرطان فرج (vulvar cancer)، مهبل یا سرطان پرینه یکی از بیماریهای مختص زنان است که در ناحیه خارجی اندام تناسلی ایجاد میشود. عامل بروز این بیماری معمولا لیکن اسکلروزوس یا ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. در اغلب موارد سرطان پرینه به شکل جوشهایی شبیه به تاول در قسمت خارجی مهبل هستند فرج ناحیهای از پوست است که مجرای ادرار و واژن را احاطه کرده است. این محدوده شامل کلیتوریس و لابیا میشود. سرطان مهبل معمولاً به صورت توده یا زخم روی مهبل ایجاد میشود. در ضمن، اغلب باعث خارش میشود. این بیماری اگرچه ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در افراد مسن تشخیص داده میشود.با اینکه سرطان ناحیه فرج یکی از محدودترین انواع سرطان به حساب میآید، نمیتوان آمار مبتلایان آن را در سطح جهان، انگشتشمار در نظر گرفت. بهتر است به نواحی مستعد برای رشد تودههای سرطانی فرج نگاهی بیندازیم:
-
لبهای داخلی و خارجی واژن
-
کلیتوریس (بخش حساس بین دو لب در روابط جنسی)
-
دهانه واژن (کانالی ماهیچهای برای فرزندآوری، رابطه جنسی و قاعدگی(
-
ناحیه شرمگاهی (ناحیه احاطه شده جلوی استخوانهای شرمگاهی)
-
ابتدای مجاری ادراری
-
محدوده میان مقعد و ناحیه تناسلی
احتمال وجود علائم سرطان فرج در تمام نواحی فوق وجود دارد، اما این علائم در لبهای داخلی و خارجی واژن بیشتر از سایر نواحی مشاهده میشوند. نکته مهم دیگری که وجود دارد، به سرعت رشد سلولهای سرطانی در این اندام باز میگردد. در اغلب موارد سرطان فرج با زخمهایی در این ناحیه شروع میشود. کمکم رشد سلولها به صورت نامعمول افزایش پیدا کرده و بعد از مدتی تمام علائم منجر به تشخیص سرطان مهبل یا فرج میشوند.
عوامل خطر ابتلا به سرطان فرج
اگرچه علت دقیق سرطان فرج مشخص نیست، اما به نظر می رسد عوامل خاصی خطر ابتلا به این بیماری سرطانی را افزایش می دهند، از جمله:
- افزایش سن: اگرچه ممکن است این بیماری سرطانی در هر سنی رخ دهد، خطر ابتلا به سرطان فرج با افزایش سن افزایش می یابد. میانگین سنی تشخیص این بیماری 65 سال است.
- قرار گرفتن در معرض ویروس پاپیلومای انسانی HPV :HPV یک عفونت مقاربتی است که خطر ابتلا به چندین سرطان از جمله سرطان فرج و سرطان دهانه رحم را افزایش می دهد. بسیاری از افراد جوان و فعال از نظر جنسی در معرض HPV قرار دارند، اما برای بیشتر افراد این عفونت خود به خود از بین می رود. برای برخی نیز، عفونت باعث تغییرات سلولی و افزایش خطر ابتلا به سرطان در آینده می شود.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان ولو را افزایش می دهد.
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که برای سرکوب سیستم ایمنی دارو مصرف می کنند، مانند افرادی که تحت پیوند عضو قرار گرفته اند و افرادی که دارای شرایطی هستند که سیستم ایمنی را ضعیف می کند، مانند ویروس نقص ایمنی انسانی یا HIV، در معرض خطر ابتلا به سرطان فرج هستند.
- داشتن سابقه بیماری های پیش سرطانی فرج: نئوپلازی داخل اپیتلیال ولو یک وضعیت پیش سرطانی است که خطر ابتلا به سرطان فرج را افزایش می دهد. اکثر موارد نئوپلازی داخل اپیتلیال فرج و آلت تناسلی زنانه هرگز به سرطان تبدیل نمی شوند، اما تعداد کمی از آن ها به سرطان مهاجم فرج تبدیل می شوند. به همین دلیل، پزشک ممکن است برداشتن ناحیه سلولهای غیرطبیعی دستگاه تناسلی زنانه و بررسیهای دورهای را توصیه کند.
- داشتن یک نوع بیماری پوستی که فرج را درگیر می کند: لیکن اسکلروزوس که باعث نازک شدن و خارش پوست فرج می شود، خطر ابتلا به سرطان فرج را افزایش می دهد.
این در حالی است که عواملی در ابتلا به این بیماری نقش پر رنگی بازی میکنند. این عوامل عبارتند از:
-
داشتن شرکای جنسی متعدد
-
سیگاری بودن
-
داشتن سابقه تست پاپ اسمیر
-
ابتلا به بیماریهای نقص و ضعف سیستم ایمنی
تشخیص سرطان فرج
برخی از علائم سرطان فرج ، تغییرات پوستی در قسمتی از فرج، یک توده جدید، پوستی که ضخیم یا زبری احساس شود، خارش، سوزش، زخم و خونریزی، لکه بینی یا ترشحات جدید از واژن. بخشی از تشخیص سرطان فرج است. آزمایشات زیر برخی از مواردی هستند که ممکن است مورد نیاز باشند:
بیوپسی: در این روش، پزشک مقدار کمی از بافت فرج را برای آزمایش سلول های سرطانی می گیرند. که این نوع آزمایش تنها راه برای تشخیص قطعی سرطان فرج است.
معاینه لگن تحت بیهوشی: معمولا در این روش از داروبیهوشی استفاده می شود در حالی که پزشک فرج را معاینه می کند و به دنبال علائم گسترش سرطان می گردد.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی: این آزمایشMRI از امواج رادیویی و آهنرباهای قوی به جای اشعه ایکس برای تولید تصاویر دقیق استفاده می کند. در این آزمایش می توانید برای تشخیص گسترش سرطان استفاده کرد.
تعیین وسعت سرطان فرج
هنگامی که تشخیص سرطان تایید شد، پزشک برای تعیین اندازه و وسعت آن تست هایی انجام خواهد داد. تست های مرحله بندی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بررسی ناحیه لگن از نظر گسترش سرطان: پزشک ممکن است معاینه دقیق تری از لگن شما برای یافتن نشانه هایی از گسترش سرطان انجام دهد؛
- تست های تصویربرداری: تصاویر قفسه سینه یا شکم ممکن است نشان دهد که آیا سرطان به آن نواحی گسترش یافته است یا خیر. آزمایشات تصویربرداری ممکن است شامل اشعه ایکس، CT، MRI وPET باشد.
مراحل سرطان ولوار با اعداد رومی از I تا IV نشان داده می شود و پایین ترین مرحله نشان دهنده سرطان محدود به فرج است. در مرحله چهارم، سرطان پیشرفته در نظر گرفته می شود و به ساختارهای مجاور مانند مثانه یا رکتوم یا نواحی دوردست بدن گسترش یافته است.
درمان سرطان فرج
گزینه های درمانی برای سرطان مهبل به نوع، مرحله و محل سرطان و همچنین سلامت کلی بیمار بستگی دارد. این گزینه های درمانی در یکی از دسته های زیر گنجانده خواهد شد:
- عمل جراحی:جراحی خطر عوارضی مانند عفونت و مشکلاتی در بهبود جای برش را به همراه دارد. همچنین برداشتن غدد لنفاوی می تواند باعث احتباس مایعات و تورم پا شود، وضعیتی که به آن ادم لنفاوی می گویند.
جراحی های مورد استفاده برای درمان سرطان ولوار عبارتند از:
• برداشتن سرطان و حاشیه بافت سالم (برش)
• برداشتن قسمتی از فرج یا کل فرج (ولوکتومی)
• برداشتن چند غدد لنفاوی مجاور ولو
• برداشتن بسیاری از غدد لنفاوی
- پرتو درمانی:پرتودرمانی از پرتوهای انرژی پرقدرت مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی و تومور استفاده می کند. پرتودرمانی برای سرطان ولو معمولاً توسط دستگاهی انجام می شود که در اطراف بدن حرکت می کند و تابش را به نقاط دقیق روی پوست هدایت می کند.
- شیمی درمانی:شیمی درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی یا تومور استفاده می کند. داروهای شیمی درمانی معمولاً از طریق ورید بازو یا دهان تجویز می شوند.
شیمی درمانی گاهی اوقات با پرتودرمانی ترکیب می شود تا سرطان های بزرگ فرج را کوچک کند تا احتمال موفقیت جراحی بیشتر شود. همچنین ممکن است شیمی درمانی با پرتودرمانی برای درمان سرطانی که به غدد لنفاوی گسترش یافته است ترکیب شود.
- درمان دارویی هدفمند:درمان های دارویی هدفمند بر روی ناهنجاری های خاص موجود در سلول های سرطانی تمرکز دارند. با مسدود کردن این ناهنجاری ها، درمان های دارویی هدفمند می توانند باعث مرگ سلول های سرطانی شوند.
- ایمونوتراپی:ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سرطان استفاده می کند. سیستم ایمنی بدن شما که با بیماری مبارزه می کند ممکن است به سرطان شما حمله نکند؛ زیرا سلول های سرطانی پروتئین هایی تولید می کنند که به آن ها کمک می کند تا از سلول های سیستم ایمنی پنهان شوند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند کار می کند.
آزمایشات مورد نیاز بعدی پس از درمان سرطان فرج
پس از تکمیل درمان سرطان ولوار، پزشک ممکن است معاینات دوره ای بعدی را برای بررسی عود سرطان توصیه کند. حتی پس از درمان موفقیت آمیز، سرطان فرج می تواند مجددا بازگردد. پزشک برنامه زمان بندی معاینات بعدی را که برای بیمار مناسب است تعیین می کند. پزشکان معمولاً دو تا چهار بار در سال برای دو سال اول پس از درمان سرطان مهبل، معاینه را توصیه می کنند.
راه های جلوگیری از ابتلا به سرطان فرج
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان فرج، خطر ابتلا به عفونت مقاربتی HPV را با در نظر گرفتن مورد زیرکاهش دهید:
- در هر بار رابطه جنسی، از کاندوم استفاده کنید. چرا که کاندوم ممکن است خطر ابتلا به HPV را کاهش دهد اما نمی تواند به طور کامل از شما در برابر آن محافظت کند؛
- واکسن HPV را تزریق کنید. کودکان و بزرگسالان جوان ممکن است واکسن HPV را تزریق کنند که در برابر سویههای ویروسی که تصور میشود باعث بیشتر موارد سرطان فرج هستند، محافظ بدن باشد.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.