استرس مزمن یکی از عوامل کمتر دیده‌شده ولی مهم در ناباروری است که هم روی زنان و هم مردان اثر می‌گذارد. در ادامه یک محتوای کامل درباره‌ی تأثیر استرس مزمن بر بارداری برایتان آماده کرده‌ام:
استرس مزمن چیست؟
استرس مزمن به وضعیت روانی گفته میشود که در آن فرد به‌طور طولانی‌مدت تحت فشار روحی یا روانی قرار دارد. برخلاف استرس‌های کوتاه‌مدت، این نوع استرس مداوم است و بدن را وارد یک حالت هشدار دائمی می‌کند.
تأثیرات استرس مزمن بر باروری
در زنان:
1. اختلال در تخمک‌گذاری
استرس باعث افزایش هورمون کورتیزول میشود، که می‌تواند تعادل سایر هورمون‌های جنسی (مانند LH و FSH) را به‌هم بزند و تخمک‌گذاری را مختل کند.
2. اختلال در چرخه قاعدگی
ممکن است باعث بی‌نظمی قاعدگی، تاخیر در پریود یا حتی آمنوره (قطع قاعدگی) شود.
3. کاهش عملکرد تخمدان‌ها
استرس مداوم می‌تواند فعالیت تخمدان را ضعیف کند، حتی اگر تخمدان‌ها از نظر فیزیکی سالم باشند.
4. کاهش میل جنسی
استرس مزمن اغلب باعث خستگی، بی‌انرژی بودن و کاهش علاقه به رابطه جنسی میشود.
5. افزایش خطر سقط جنین (در برخی مطالعات)
گرچه رابطه مستقیم صددرصد تأیید نشده، اما سطح بالای اضطراب با افزایش احتمال سقط در سه‌ماهه اول مرتبط بوده است.
در مردان:
استرس مزمن می‌تواند باعث کاهش تعداد اسپرم، تحرک پایین‌تر و افزایش اسپرم‌های غیرطبیعی شود.
2. اختلال در هورمون‌های مردانه
به‌ویژه کاهش تستوسترون که برای تولید اسپرم حیاتی است.
3. ناتوانی یا اختلال در نعوظ
یکی از عوارض شایع استرس مزمن در مردان، مشکلات در عملکرد جنسی است.
چرخه معیوب: “ناباروری ⇆ استرس بیشتر”
بسیاری از زوج‌ها وقتی بارداری دیر اتفاق می‌افتد، دچار استرس بیشتر می‌شوند که خودش باعث تشدید مشکل ناباروری میشود. این چرخه‌ی معیوب باید با کمک مشاوره و مراقبت شکسته شود.
راهکارهای مدیریت استرس برای کمک به باروری
1. ورزش منظم و سبک (مثل پیاده‌روی، یوگا)
2. مدیتیشن، تمرین تنفس و ریلکسیشن
3. گفت‌وگو با مشاور روانشناس یا درمانگر
4. کاهش فشارهای شغلی یا خانوادگی
5. برنامه‌ریزی خواب منظم و کافی
6. محدود کردن مصرف کافئین، قند و نوشیدنی‌های انرژی‌زا
7. استفاده از حمایت خانواده و دوستان
نکته مهم:
اگر قصد بارداری دارید، سلامت روان به‌اندازه‌ی سلامت جسم مهم است. بسیاری از مراکز درمان ناباروری امروزه بخشی به نام روان‌درمانی باروری دارند که در کنار درمان جسمی، به کاهش اضطراب نیز کمک می‌کند.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.