حاملگی پوچ وقتی اتفاق می افتد که تخم باردار شده خودش را به دیواره رحم می چسباند، اما جنین رشد نمی کند. سلول ها درون ساک حاملگی گسترش پیدا می کنند، اما خود جنین رشد نمی کند.
یک حاملگی پوچ معمولاً قبل از زمانی که زن متوجه حاملگی خود بشود اتفاق می افتد. سطح بالای ناهنجاری های کروموزومی معمولاً باعث می شود بدن زن در همان اوایل سقط طبیعی کند.
علت حاملگی پوچ چیست؟
اگرچه علت کاملاً پیدا نشده است، بارداری پوچ کلاً یک رخداد طبیعی در نظر گرفته می شود. وقتی تخمک توسط اسپرم بارور می شود سلول ها شروع به تقسیم می کنند، بخشی به جنین و بخشی به جفت.
گاهی بخشی که جفت می شود موفق است و ساک حاملگی درون رحم به رشد ادامه می دهد و جفت (placenta) شروع به شکل گیری می کند. اما قسمتی که باید تبدیل به جنین شود ناتوان است.( احتمالاً به دلیل تعداد خیلی زیاد یا خیلی کم کروموزموم )
بدن زن ناهنجاری کروموزومی را در جنین تشخیص می دهد و چون جنین به یک بچه سالم طبیعی رشد نخواهد کرد به طور طبیعی سعی به ادامه بارداری نمی کند. این می تواند به علت تقسیم سلولی نابهنجار یا تخمک یا اسپرم غیر طبیعی باشد. بدن تشخیص نمی دهد که جنین درون ساک وجود ندارد زیرا هورمون های بارداری همچنان تولید می شوند تا از سقط جلوگیری کنند.
حاملگی پوچ معمولاً اتفاقی است و برای هر کسی می تواند پیش بیاید. اکثر زنانی که حاملگی پوچ داشته اند تا داشتن بارداری موفق ادامه می دهند.
علایم بارداری پوچ
متاسفانه بارداری پوچ ابتدا دقیقا مثل یک بارداری طبیعی است. یعنی علایم بارداری طبیعی مانند قطع عادت ماهیانه، خستگی و حساس شدن پستان‌ها را هم می‌توان مشاهده کرد. به علاوه تست بارداری هم مثبت است، اما در برخی موارد نشانه‌هایی را هم از خود بروز می‌دهد. پس اگر یکی از نشانه‌های زیر را مشاهده کردید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید:
– خونریزی تیره یا قهوه‌ای در ماه اول بارداری
– حالت تهوع و سرگیجه متوالی
– فشار یا درد لگنی
چه‌طور متوجه شویم که بارداری پوچ است؟
معمولا سونوگرافی با تصویر یک ساک خالی که هیچ‌گونه علایمی از قطب جنینی یا کیسه زرده یا جنین را دربرندارد، با توجه به سن بارداری ، مطرح‌کننده بارداری پوچ است.
چگونه می توان از حاملگی پوچ جلوگیری کرد؟
متاسفانه در اکثر موارد حاملگی پوچ قابل پیشگیری نیست. اگر بارداری اول باشد برخی زوج ها به دنبال تست ژنتیکی می روند. حاملگی پوچ معمولاً یکبار اتفاق می افتد و بندرت یک زن آنرا بیشتر تجربه می کند.
وقتی سقط اتفاق افتاد قاعدگی شما دوباره شروع می شود و می توانید برای فرزند بعدی اقدام کنید. بهتر است چند ماهی صبر کنید تا به بدنتان فرصت بدهید به حالت عادی برگردد و از نظر احساسی آمادگی پیدا کنید. پزشکان توصیه می کنند زوج ها باید حداقل 2 تا 3 ماه قبل از بارداری مجدد صبر کنند.
بعد از سقط نگرانی از اتفاق افتادن مجدد طبیعی است. اکثر زنان بار بعد بارداری موفقی خواهند داشت. یک اسکن اولیه برای اطمینان بیشتر توصیه می شود. زمانی که ضربان قلب شنیده شود بارداری موفق بوده است. اما بهتر است بعد از ۶ یا حتی ۷ یا ۸ هفته بارداری اسکن انجام شود تا از نتایج نامطمئن اسکن زودهنگام اجتناب شود.
عوامل موثر در بارداری پوچ
– سن خانم باردار: بارداری پوچ معمولا در خانم‌هایی با سن بالا‌تر از ۳۵ سال یا کمتر از ۲۰ سال رخ می‌دهد.
– گروه‌های قومی خاص: طبق بررسی‌ها، برخی گروه‌ها بیشتر دچار این عارضه می‌شوند. خانم‌های مقیم خطه جنوبی آسیا بیشتر دچار این بیماری می‌شوند.
بعد از اینکه بارداری پوچ برطرف شد، ممکن است برخی از بافت‌های مرده در بدن باقی بمانند و به رشدشان ادامه دهند که در اصطلاح پزشکی به آن GTD می‌گویند. البته این موضوع در ۲۰ درصد خانم‌ها رخ می‌دهد. یکی از دلایل ابتلا به آن، افزایش سطح HCG –هورمون بارداری است که در خون شما باقی است. البته عارضه GTD اغلب اوقات با مصرف دارو درمان می‌شود.
اما درمان
برای درمان این بیماری باید حتما بافت‌های مرده جفت از بدن خارج شود. برخی از پزشکان درمان دارویی را پیشنهاد می‌دهند، اما بهترین راه کورتاژ است.
در بارداری‌های اولیه، بدن زن باردار می‌تواند بافت مرده را به راحتی دفع کند و در واقع بارداری پوچ منجر به سقط خودبه خودی می‌شود. در نتیجه باید ابتدا صبر کرد تا به طور طبیعی این کار انجام شود. اقدام برای بارداری بعدی باید با نظر پزشک متخصص و حداقل 2 تا 3 ماه بعد صورت گیرد.