اکتروپیون سرویکال اختلالی است که در آن سلولهای داخل سرویکس به خارج آن توسعه مییابند و یک لکه یا پچ قرمز رنگ و ملتهب شکل میدهند.
اکتروپیون سرویکال یا فرسایش سرویکال معمولاً علتی برای نگرانی نیست. به هر حال، بر اثر نوع نمای ظاهری آن، برخی زنان ممکن است نگران این موضوع شوند که وضعیت مزبور ممکن است مرحله اولیه سرطان سرویکال (سرطان دهانه رحم) باشد.
به همین دلیل ضروری است که تفاوت بین دو وضعیت مورد اشاره مشخص گردد.
اکتروپیون سرویکال چیست؟
اکتروپیون سرویکال یک وضعیت شایع در زنان است که هیچ ارتباطی با سرطان سرویکال یا مشکلات سلامت مرتبط به سرطان ندارد.
قسمت بیرون سرویکس یا بخش واژن، و داخل آن یا کانال سرویکال دارای سلولهای مختلفی هستند. به طور معمول داخل سرویکس شامل سلولهای گرانولار نرم یا سلولهای اپیتلیوم ستونی است. پزشکان به سلولهای سخت خارج دهانه رحم زیر عنوان سلولهای اپیتلیال سنگفرشی اشاره میکنند.
اکتروپیون سرویکال زمانی بروز میکند که سلولهای گراندولر در خارج از دهانه رحم رشد و نمو میکنند.
پزشکان آنجایی را خارج از سرویکس مینامند که در آن سلولهای گراندولر وارد تماس با سلولهای اپیتلیال سنگفرشی ناحیه انتقال میشوند.
علایم اکتروپیون سرویکال
بسیاری از زنان دچار اکتروپیون سرویکال هیچ علامتی را تجربه نمیکنند.
به هر حال، علامت اولیه اکتروپیون سرویکال یک لکه قرمز رنگ و ملتهب است که در قسمت دهانه رحم ظاهر میشود.
ناحیه دگردیسی یا تغییر ریخت به این دلیل شکل مزبور را به خود میگیرد که سلولهای گراندولر حساس بوده و به آسانی آزرده میشوند.
دیگر علایمی که زنان ممکن است تجربه کنند شامل موارد زیر است:
• درد و خونریزی در طول رابطه جنسی یا پس از آن
• احساس درد در طول غربالگری دهانه رحم یا پس از آن
• ترشحات مخاط دارای رنگ شفاف
• لکهبینی در فاصله بین پریودها
علایم مزبور ممکن است در طیفی از خفیف تا شدید بروز کنند.
به خاطر سپردن این موضوع مهم است که اکتروپیون سرویکال تنها علت بروز این علایم نیست. اگر کسی دچار آنها شود وی باید برای از تشخیص خارج شدن علل جدیتر به پزشک زنان مراجعه کند.
علل اکتروپیون سرویکال
برخی زنان با اکتروپیون سرویکال به دنیا میآیند. عوامل فهرست شده در زیر نیز ممکن است باعث تقویت وضعیت مورد بحث شوند:
• تغییرات هورمونی
اکتروپیون سرویکال ممکن است بر اثر نوسان در سطح هورمونها بروز کند. این وضعیت در زنان سنین بچهآوری بیشتر شایع است. زنانی که یائسه شده باشند به ندرت دچار اکتروپیون سرویکال میشوند.
• مصرف قرص پیشگیری از بارداری
قرص کنترل بارداری بر سطوح هورمون تأثیر میگذارد و ممکن است باعث اکتروپیون سرویکال شود.
• بارداری
باردار شدن نیز به علت ایجاد تغییرات در سطوح هورمون ممکن است باعث اکتروپیون سرویکال شود.
• سن
زنان کمسن و سال که دوران بلوغ را پشت سر میگذارند در ریسک بالای ابتلاء به اکتروپیون سرویکال قرار دارند.
آیا ارتباطی با سرطان سرویکال وجود دارد؟
نمای ظاهری قرمز رنگ و ملتهب مربوط به سرویکس در اکتروپیون سرویکال ممکن است شبیه به نشانههای اولیه سرطان سرویکال باشد. به هر حال، یکی از این دو مورد علت بروز دیگری محسوب نمیشود.
اکتروپیون سرویکال همچنین یک علامت اولیه برای سرطان سرویکال نیست.
به هر حال، اگر زنی دچار لکهبینی یا درد رحم شود، دکتر میتواند معاینه لگن انجام دهد یا تست پاپ اسمیر را برای از تشخیص خارج کردن سرطان دهانه رحم توصیه کند.
تشخیص اکتروپیون سرویکال
بسیاری از زنان دچار اکتروپیون سرویکال از ابتلاء خود به آن باخبر نیستند. پزشک معمولاً این وضعیت را در طول یک معاینه روتین لگن تشخیص میدهد.
در صورتی که سرویکس زن قرمزتر یا ملتهبتر از حالت نرمال به نظر برسد پزشک نیاز خواهد داشت سرطان سرویکال را از تشخیص خارج کند. پزشکان میتوانند از تستهای فهرست شده در زیر استفاده کنند:
• تست پاپ اسمیر
این تست شامل گرفتن نمونه کوچکی از سلولهای سرویکس برای تست پاپیلوماویروس انسانی (HPV) و تغییرات سرطانی یا پیشسرطانی است.
• کولپوسکوپی
این اقدام زمانی مطرح است که متخصص سرویکس را از نزدیک و با استفاده از چراغ و یک ابزار دارای قدرت بزرگنمایی بررسی میکند.
• بیوپسی
این زمانی مطرح است که دکتر یک نمونه کوچک بافت را گرفته و برای بررسی به آزمایشگاه ارسال میکند. در طول انجام این اقدام زنان ممکن است دچار کرامپ شوند.
درمان اکتروپیون سرویکال
اکتروپیون سرویکال وضعیتی مضر نیست و معمولاً نیاز به درمان ندارد. مگر اینکه زنان دچار خونریزی مداوم شده باشند.
اگر زنی دچار علایمی مثل درد یا خونریزی شود، پزشک میتواند لیزر را توصیه کند. این روشی بدون درد برای خارج کردن سلولهای گراندولر روی بخش خارجی سرویکس است.
هر زنی که پس از درمان دچار هر یک از موارد زیر شده باشد باید دوباره به پزشک مراجعه کند:
• ترشح دارای بوی بد
• خونریزی سنگینتر از خونریزی پریود معمول
• خونریزی ادامهدار
این علایم میتوانند نشان دهنده وجود عفونت یا یک علت زمینهای دیگر باشند، بنابراین مردم نباید آنها را نادیده بگیرند.
اکتروپیون سرویکال اختلال مضری نیست و معمولاً به هیچ عارضه پزشکی منجر نمیشود. اکتروپیون سرویکال هیچ ارتباطی به سرطان ندارد و برای جنین یا زن باردار نیز ضرری ندارد.
این وضعیت به طور معمول خود به خود بدون درمان بهبود مییابد و بسیاری از زنان حتی متوجه ابتلاء خود به آن نمیشوند. اگر علایم اکتروپیون سرویکال دردناک یا ناراحت کننده شوند، لیزر معمولاً درمان مؤثری خواهد بود.
هر زنی که دچار نگرانی در مورد درد سرویکال، خونریزی در طول مقاربت جنسی یا ترشحات غیر معمول باشد باید به متخصص زنان مراجعه کند.