گاهی از اوقات زنان دچار حس ارتعاش و مور مور در واژن خود یا اطراف آن می‌شوند. این حس ممکن است حالت متناوب داشته باشد و احتمال تغییر آن از لحاظ شدت وجود دارد. حس مزبور ممکن است تحریکی خفیف یا اسپاسمی دردناک باشد. تجربه هر زنی در این مورد متفاوت است.
در بیشتر موارد این حس ارتعاش علتی برای نگرانی محسوب نمی‌شود. احساس ارتعاش جزئی و غیر منتظره در واژن ممکن است تجربه‌ای نرمال بوده و چند علت خوش‌خیم در مورد آن مطرح است.
علل حس ارتعاش واژن
علت بروز حس مزبور همیشه روشن نیست.
در مورد بسیاری از زنان حس مورد بحث به شکل پراکنده می‌آید و می‌رود. در نتیجه، زنان ممکن است در مورد بحث از آن با پزشک یا دیگران سردرگم شوند.
این موضوع می‌تواند بخشاً توضیح دهد که چرا کمبود در تحقیق در مورد این حس در واژن وجود دارد.
با وجود این برخی علل بالقوه برای ارتعاش واژن یا اطراف آن شامل موارد زیرند:
اختلال عملکرد کف لگن
کف لگن یک لایه از عضلات و رباط‌ها است که استخوان لگن را به پایه ستون فقرات متصل می‌کنند.
کف لگن وظیفه حمایت از ارگان‌ها و ساختارهای مختلفی شامل راست روده و مثانه را بر عهده دارد. در زنان، عضله‌های کف لگن همچنین رحم و اطراف واژن را نیز حمایت می‌کنند.
اصطلاح اختلال عملکرد کف لگن (PFD) توصیف کننده کاهش کنترل بر عضلات کف لگن است. زنان دچار این اختلال ممکن است با مشکل عضلات کف لگن ضعیف یا سفت مواجه باشند.
اختلال عملکرد کف لگن سبب ایجاد طیفی از علایم شامل اسپاسم عضله می‌شود. وقتی عضله‌های کف لگن دچار اسپاسم می‌شوند این وضعیت می‌تواند خود را به صورت حالت ویبره (ارتعاش) در واژن نشان دهد.
دیگر علایم بالقوه اختلال عملکرد کف لگن عبارتند از:
• افزایش تواتر ادرار کردن
• دردناک شدن ادرار کردن
• عدم تخلیه کامل مثانه
• یبوست
• دردناک شدن دفع مدفوع
• درد غیر قابل توضیح در ناحیه کمر، ناحیه تناسلی یا رکتوم
• احساس درد پس از تحریک جنسی یا مقاربت جنسی
مشکلات کف لگن مشخصاً پس از بارداری و زایمان متداولند.
اسپاسم عضله
اسپاسم عضله انقباض ناگهانی یا غیر ارادی یکی از عضلات یا تعداد بیشتری از آنها است. وقتی اسپاسم عضله بروز می‌کند، ممکن است باعث ایجاد حس ارتعاش شود.
عوامل فهرست زیر ممکن است باعث یا تقویت کننده اسپاسم عضله باشند:
• اضطراب
• استرس
• خستگی مفرط
• کمبودهای غذایی
اسپاسم‌های عضلانی در عین حال ممکن است در نتیجه واکنش به برخی مواد مخدر مثل موارد فهرست زیر بروز کنند:
• کافئین
• سودوافدرین
• البوترول
• داروی ترکیبی ادرال
در اکثریت موارد اسپاسم‌های عضلانی خوش‌خیم هستند و نیاز به درمان ندارند.
در هر حال این اسپاسم‌ها می‌توانند نشانه‌های یک اختلال زمینه‌ای نورولوژیک باشند. در این مورد علایم دیگری نیز مطرحند. این علایم موارد زیر را شامل می‌شوند:
• ضعف عضلانی
• اتروفی عضله
• بی‌حسی یا مور مور
• راه رفتن به شکل غیر نرمال
• مشکلات تکلم یا دشواری بلع
واژینیسموس
واژینیسموس اختلالی در سلامت است که در آن عضلات کف لگن در اطراف واژن دچار اسپاسم می‌شوند. واژینیسموس می‌تواند باعث درد در دهانه واژن شود.
"مرکز بهداشت زنان جوان" گزارش می‌دهد که واژینیسموس یک اختلال واکنشی است. این اختلال عموماً زمانی بروز می‌کند که زنان سعی دارند تا چیزی را درون واژن قرار دهند.
بنابراین هر زنی که دچار واژینیسموس باشد ممکن در طول معاینه لگن، مقاربت جنسی، یا در زمان جاگذاری تامپون دچار درد شود.
پژوهشگران علت دقیق واژینیسموس را نمی‌دانند. این اختلال ممکن است به درد یا ناراحتی قبلی ناشی از هر یک از موارد زیر مرتبط باشد:
• معاینه لگن
• تعرض جنسی
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورتی که حس ارتعاش در واژن و اطراف آن مکرراً بروز کرده تا تشدید شده باشد زنان باید به پزشک زنان مراجعه کنند.
در عین حال اگر حس مزبور با علایم دیگری نظیر موارد فهرست شده در زیر همراه باشد زنان باید با پزشک زنان مشورت کنند:
• درد در طول مقاربت جنسی یا درد ناشی از فرو بردن تامپون
• درد در طول ادرار کردن
• وجود خون در ادرار
• ترشح واژن به شکل غیر معمول
• درد در ناحیه لگن
• خونریزی واژن به شکل نامعمول
علایم بالا می‌توانند نشانه وجود اختلالاتی به شرح زیر باشند:
• عفونت مخمری واژن
• عفونت دستگاه ادراری
• عفونت واگیردار جنسی
در حالی که روشن نیست که آیا اختلالات مود اشاره می‌توانند باعث ایجاد حس ارتعاش در واژن شوند، آنها قادرند تا سبب تحریک واژن گردند.
ممکن است در مورد عفونت‌ها نیاز به درمان با استفاده از داروهای ضد ویروس یا آنتی‌بیوتیک باشد.
در عین حال ایده خوبی است که در صورت بروز ارتعاش در واژن در دوره بارداری، زنان به پزشک مراجعه کنند. پزشک ممکن است معاینه بالینی انجام دهد به ویژه اگر حس مورد بحث مورد جدیدی بوده یا مشکلی ادامه‌دار باشد.
گزینه‌های درمان
مگر در شرایط وجود یک اختلال زمینه‌ای هیچ نوع درمان رسمی برای واژن دچار ارتعاش وجود ندارد.
در عوض، زنان می‌توانند کارهایی را برای کاهش تواتر بروز حس مزبور انجام دهند. این کارها موارد زیر را شامل می‌شود:
• خوردن غذا به شکل متعادل
• نوشیدن مایعات فراوان
• تلاش برای آرام شدن در زمان بروز ارتعاش مزبور
• استفاده از تمرینات کیگل، که باعث تقویت عضلات کف لگن می‌شود
• برخورداری از استراحت کافی در طول شب
راهکارهای بالا ممکن است همیشه مؤثر نباشند. در مرحله بعد نیاز است تا پزشک تعیین کند که آیا یک اختلال زیربنایی مسبب ایجاد حس مزبور است یا خیر.
پزشک در مورد علایم اضافی سؤال کرده شرح حال پزشکی خواهد گرفت. وی در عین حال معاینه لگن انجام خواهد داد.
اگر حس ارتعاش واژن نتیجه اختلالی زمینه‌ای باشد پزشک یک دوره درمانی را توصیه خواهد کرد.
علل حس ارتعاش در جاهای مختلف بدن
اسپاسم عضله به دلایل مختلفی امکان بروز دارد. برخی علل خوش‌خیم‌تر در این مورد عبارتند از:
• بعضی داروها که اسپاسم از جملۀ عوارض جانبی آنها محسوب می‌شود
• بیش‌کاربرد بدن بر اثر ورزش یا فعالیت زیاد
• دهیدراسیون
همچنین چند اختلال پزشکی مختلف شامل موارد فهرست شده در زیر می‌توانند در نقاط مختلف بدن اسپاسم ایجاد کنند:
• سوءتغذیه
• صدمات سر
• صرع
• بیماری پارکینسون
• مالتیپل اسکلروزیس (MS)
اگر زنی ظن آن را داشته باشد که حس ارتعاش در واژن وی نتیجه یک اختلال زمینه‌ای است، باید به پزشک مراجعه کند. در چنین مواردی اسپاسم ممکن است در هر نقطه از بدن در کنار علایم دیگر بروز کند.
در عین حال ایده خوبی است که اگر حس ارتعاش در واژن عارضه جانبی یک دارو باشد زنان به پزشک مراجعه کنند.
حس ارتعاش در واژن به طور معمول علتی برای نگرانی ندارد. علت مزبور اغلب اسپاسم عضله است که عضلات کف لگن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
معمولاً حس مورد بحث حالت پراکنده دارد و باعث ایجاد اختلال قابل توجهی در فعالیت‌های روزانه زندگی نمی‌شود.
به هر حال در صورت دردناک بودن، تکرار زیاد یا تشدید حس مزبور یا در صورتی که این حس با علایم دیگری همراه باشد زنان باید به متخصص زنان مراجعه کنند.