با فولیکول آشنا شوید؟
در ابتدا می‌خواهیم درباره فولیکول توضیح بدهیم. فولیکول اووسیت یا همان سلول تخم نیست.خیلی از بیماران این دو را باهم به اشتباه میگیرند.
گامت زن، تخمک است و گامت مرد، اسپرم است. و سلول تخم بعد از لقاح این دو باهم تشکیل میشود.
فولیکول ساختاری است که بخشی از تخمدانها را تشکیل میدهد و تخمک سلولی است که از دیواره داخلی فولیکول بصورت منظم و در سیکل قاعدگی بالغ میشود . علاوه برآن فولیکول دارای سلول‌های دیگری هم هست که استروژن لازم برای بالغ شدن تخمک را آزاد می‌کند. در توضیح بیشتر فولیکول یک ساک احاطه‌کننده سلول تخم در تخمدان انسان است . وقتی یک فولیکول برای بالغ شدن تحریک میشود بزرگ شده و پر از مایع میشود. تخمک به یکی از دیواره‌های فولیکول متصل میشود. وقتی یکبار فولیکول بطور کامل بالغ میشود و تخمک‌گذاری انجام میشود. فولیکول تخمک را آزاد می‌کند. سپس تخمک بسمت لوله فالوپ راهی میشود.
سلول‌های تخمک در اولین هفته رویان دختر ایجاد میشود. و بعد از اولین قاعدگی، هر ماه بصورت منظم یکی از این تخمک‌ها آزاد می‌شوند و کم کم تعداد آنها کم میشود. به همین دلیل است که با بالارفتن سن تعداد این تخمک‌ها کم میشود و احتمال باردار شدن در سنین بالا کم شده و احتمال سقط بالا می‌رود.
اندازه فولیکول مناسب برای بارداری چقدر است؟
فولیکول نرمال و بالغ که آماده لقاح و تخمک‌گذاری است در حدود 18 تا 24 میلی‌متر قطر دارد. در سیکل منظم، فولیکول‌های مختلفی بزرگ و بالغ می‌شوند اما تنها یک فولیکول می‌تواند پروسه بالغ شدن را در هر ماه کامل کند. با مراحل باردار شدن بیشتر آشنا شوید.
فولیکول در تخمدانها
فولیکول‌های تخمدانی محل ذخیره تخمک‌ها هستند و هورمونهای جنسی زنانه مانند پروژسترون و استروژن را تولید می‌کنند. فولیکول‌ها در ماه رشد می‌کنند و در هرسیکل یک تخمک را بالغ می‌کنند که قدرت باروری داشته باشد.
سیکل قاعدگی خود را بشناسید
در نیمه اول سیکل قاعدگی، یک کیست کوچک که فولیکول نامیده میشود در یکی از تخمدان‌های زن شروع به رشد می‌کند. بافت احاطه‌کننده این فولیکول باعث ترشح هورمونهای استروژنی میشود. استروژن در دهانه رحم در گردش است و تولید موکوس را تحریک می‌کند. موکوس مسیر حرکت اسپرم را در لوله فالوپ آسان می‌کند. استروژن در حال گردش در دیواره رحم باعث رشد بافتی میشود و مکان را برای لقاح تخمک و اسپرم فراهم می‌کند. در اواسط سیکل قاعدگی غده هیپوفیز باعث آزاد شدن هورمون LH میشود که این هورمون به آزاد شدن تخمک از تخمدان می‌کند. سرانجام LH شروع ترشح هورمون پروژسترون را از فولیکول آغاز می‌کند. حالا فولیکول لتئوم نامیده میشود و ترشح پروژسترون را تا قاعدگی ادامه میدهد. اگر بارداری اتفاق بیافتد این هورمون همچنان در حال ترشح باقی می‌ماند و باعث لقاح تخمک و اسپرم میشود. سلول جدید ترکیبی از نخمک و اسپرم هورمون HCG را ترشح می‌کنند. این هورمون باعث ادامه یافتن ترشح هورمونهای پروژسترون و استروژن میشود. اگر بارداری اتفاق نیافتد به یکباره پروژسترون کاهش می‌یابد و دیواره رحم فرو ریخته و خونریزی صورت می‌گیرد.
بطور دقیق‌تر و خلاصه می‌توان گفت، در شروع هر چرخه قاعدگی، حدود ۱۲ تا ۲۰ فولیکول اولیه حاوی تخمک نارس تحت تاثیر هورمون محرک فولیکولی (FSH) شروع به رشد می‌کنند تا به فولیکول ثانوی بدل شوند. خود فولیکول‌های اولیه از فولیکول‌های ابتدایی منشأ میگیرند. فولیکول‌های اولیه در تخمدان جنین مونث در ۱۰ تا ۳۰ هفتگی به وجود می‌آیند. تا حدود روز ۹ چرخه قاعدگی، تنها یکی از فولیکول‌های ثانوی باقی می‌ماند و بقیه فولیکول‌های در حال رشد تحلیل می‌روند. فولیکول باقی مانده که فولیکول غالب نام دارد، مقدار زیادی هورمون جنسی زنانه یا استرادیول تولید می کند. تولید این هورمون به همکاری میان سلول‌های تکا و سلول‌های گرانولوزا بستگی دارد. در روز ۱۴ سیکل، تولید هورمون محرک لوتئینی‌کننده (LH) اوج می‌گیرد و این امر باعث تبدیل فولیکول ثانوی به فولیکول ثالثیه میشود که در طول ۲۴ تا ۳۶ ساعت بعدی آزاد میشود.
تعیین زمان تخمک‌گذاری
زنان می‌توانند برخی از تغییرات اتفاق افتاده در طول سیکل قاعدگی را از روی تغییرات مشاهده شده در بدن متوجه شوند. در روزهای قبل از تخمک‌گذاری شما ترشح موکوس شفاف، چسبنده و بی‌بو را از واژن حس می‌کنید. در روز قبل از تخمک‌گذاری این ترشح موکوس افزایش می‌یابد. در برخی زنان احساس درد در لگن قبل و بعد از روز تخمک‌گذاری مشخص میشود. با درد تخمک‌گذاری بیشتر آشنا شوید. در روز تخمک‌گذاری بدلیل ترشح پروژسترون، دمای بدن حدود 4 درجه فارنهایت افزایش میابد. چند روز بعد از تخمک‌گذاری سینه ها حساس شده بزرگ میشود و درد دارند. همچنین شما دچار نفخ می‌شوید. دو هورمون استروژن و پروژسترون مسئول تغییرات فیزیکی و فیزیولوژیکی بدن در نیمه دوم سیکل قاعدگی هستند. قبل از هر کار روز دقیق تخمک‌گذاری خود را مشخص کنید.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.