یکی از شایع ترین علل نازایی در زنان، مشکلات لوله های فالوپ است. در حالی که لوله های فالوپ "انسداد" وضعیتی است که اکثر مردم درباره آن شنیده اند، تعدادی دیگر از مشکلات پزشکی احتمالی وجود دارد که می تواند لوله های فالوپ و عملکرد آنها را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به نازایی شود.
در این مقاله نگاهی دقیق‌تر به لوله‌های فالوپ و عملکرد حیاتی آنها در لقاح طبیعی و همچنین بسیاری از مشکلات پزشکی می‌اندازیم که می‌توانند به دلیل فاکتور لوله‌ای منجر به ناباروری شوند.
لوله های فالوپ چیست؟
لوله های فالوپ که به نام لوله های رحمی یا لوله های تخمدان نیز شناخته می شوند، بخش مهمی از دستگاه تناسلی زنانه هستند، لوله های بسیار ظریفی هستند که از رحم تا تخمدان ها کشیده می شوند.
نقش اصلی لوله های فالوپ انتقال تخمک ها از تخمدان ها به رحم است.
هر ماه که تخمدان یک تخمک آزاد می‌کند (تخمک‌گذاری)، تخمک توسط لوله فالوپ مجاور گرفته می‌شود و به آرامی به سمت پایین لوله حرکت می‌کند، جایی که با اسپرم ملاقات می‌کند. تخمک در صورت بارور شدن توسط اسپرم، سپس جنین نامیده می شود و به آرامی در امتداد لوله فالوپ تا انتهای رحم حرکت می کند.
در اصل، لوله فالوپ مسیری است که به تخمک و اسپرم اجازه می دهد تا به هم برسند و لقاح انجام شود.
چرا لوله های فالوپ اینقدر مهم هستند؟
هنگامی که متوجه شدید که لوله های فالوپ به تخمک و اسپرم اجازه می دهد که به هم برسند تا لقاح انجام شود، به راحتی می توان متوجه شد که این ساختارهای کوچک و ظریف چقدر مهم هستند. لقاح به طور معمول در لوله های فالوپ اتفاق می افتد.
اساساً، بدون لوله های فالوپ عملکردی، تخمک و اسپرم نمی توانند به هم برسند و بارداری طبیعی امکان پذیر نیست.
به این ترتیب، روش های انسداد لوله های فالوپ را می توان به عنوان نوعی پیشگیری دائمی از بارداری یا عقیم سازی استفاده کرد.
برای اینکه لقاح انجام شود، لوله فالوپ باید در تمام طول خود باز باشد، باید آزادانه حرکت کند و داخل لوله باید ساختار طبیعی داشته باشد.
مشکلات لوله های فالوپ
مردم بیشتر در مورد لوله های فالوپ مسدود شده می شنوند، و در حالی که این مطمئناً یکی از مشکلات احتمالی است، تعدادی از مشکلات پزشکی احتمالی دیگر در مورد لوله های فالوپ وجود دارد که می تواند از لقاح جلوگیری کند. لوله های فالوپ ممکن است به دلایل مختلف مسدود شده باشند، ممکن است آسیب دیده یا متورم شوند، یا ممکن است به ساختار واقعی لوله آسیب وارد شود که مانع از حرکت آزادانه آن در اطراف یا حرکت موفقیت آمیز تخمک یا جنین در طول لوله شود.
برای لقاح طبیعی، تمام طول لوله فالوپ باید بتواند آزادانه، بدون مانع حرکت کند و به چیزی نچسبد. این شامل برجستگی های انگشت مانندی به نام فیمبریا در انتهای لوله های فالوپ است که تخمک را در زمان تخمک گذاری "بردارنده" می کند. از آنجایی که هیچ ارتباط مستقیمی بین تخمدان ها و لوله های فالوپ وجود ندارد، تخمک در یک مایع صفاقی که توسط فیمبریه های لبه دهانه لوله تولید می شود به رحم منتقل می شود.
دلایل زیادی وجود دارد که باعث می شود حرکت لوله فالوپ مختل شود. یکی از دلایل آن چسبندگی است، اصطلاحی که برای توصیف بافت اسکار استفاده می شود. اگر بافت اسکار زیادی دارید، می تواند لوله های فالوپ را پایین نگه دارد و از حرکت آزاد آنها جلوگیری کند.
لوله های مسدود شده می تواند نتیجه عقیم سازی باشد. فرآیندی که در آن لوله ها در یک روش پزشکی مسدود می شوند تا احتمال باردار شدن از بین برود. لوله‌های فالوپ سالم، باز و عملکردی آنقدر برای لقاح حیاتی هستند که میتوان لوله‌ها را عمداً به عنوان یک روش پیشگیری دائمی از بارداری مسدود کرد.
همچنین ممکن است موادی از نوعی به داخل لوله بروند و باعث انسداد شوند. به طور مشابه، ممکن است مقداری لجن یا بافتی وجود داشته باشد که لوله را مسدود کرده و از دسترسی یا حرکت تخمک یا جنین از یک سر به سر دیگر جلوگیری می کند. یکی دیگر از دلایل احتمالی مسدود شدن لوله فالوپ، جنینی است که به جای حرکت به سمت پایین به سمت رحم، در لوله گیر کرده است که به آن نابجا گفته می شود.
در برخی موارد، لوله فالوپ ممکن است مسدود نشده باشد، اما به سادگی متورم شده یا در اثر عفونت آسیب دیده است. این هیدروسالپینکس نامیده می شود - "هیدرو" به معنای آب و "سالپینکس" اصطلاح دیگری برای لوله فالوپ است و به زمانی اشاره دارد که لوله آسیب دیده است، معمولاً در اثر عفونت، که باعث متورم شدن آن در انتها و در نتیجه ایجاد بسیاری از بیماری ها می شود. مایع در لوله جمع می شود. Hydrosalpinx معمولاً در اثر شرایطی مانند اندومتریوز، عفونت قبلی لگنی یا مقاربتی یا جراحی قبلی ایجاد می شود.
بیماران اغلب می پرسند که آیا نمی توانند فقط یک آنتی بیوتیک برای درمان عفونت لوله های فالوپ مصرف کنند. با این حال، اگرچه آنتی بیوتیک ممکن است عفونت را درمان کند، آسیب به ساختارهای کوچک و ظریف لوله های فالوپ ناشی از عفونت قابل جبران نیست.
علاوه بر این، لوله‌های فالوپ لوله‌های نرمی نیستند. در داخل لوله‌های سالم، برآمدگی‌های کوچک مو مانندی به نام مژگان روی سلول‌های پوشش وجود دارد. این مژک های لوله ای برای حرکت تخمک از طریق لوله به داخل رحم ضروری هستند. مژک ها به آرامی تخمک کوچک را در امتداد جایی که می تواند با اسپرم ملاقات کند حرکت می دهد و در صورت لقاح، مژک ها به آرامی جنین را در امتداد رحم حرکت می دهند، جایی که امیدواریم لانه گزینی شود و به حاملگی تبدیل شود.
این مژک ها همچنین می توانند آسیب دیده یا عفونی شوند. اگر موهای مژک آسیب ببینند، معمولاً دوباره رشد نمی کنند، اما ممکن است باعث ایجاد بافت اسکار در داخل آن لوله شوند. اگر مژک‌های لوله‌ای آسیب دیده باشند، تخمک ممکن است به طور معمول به سمت جلو هل داده نشود، اما ممکن است در لوله باقی بماند. اگر جنین نتواند آزادانه در لوله های فالوپ حرکت کند، می تواند در لوله های فالوپ یا در جای دیگری خارج از رحم لانه گزینی کند. این حاملگی خارج از رحم نامیده می شود و می تواند بسیار خطرناک باشد و خطر پارگی و حتی مرگ را در پی داشته باشد. گاهی اوقات می توان آن را از لوله فالوپ خارج کرد، اما در موارد دیگر لوله فالوپ باید خارج شود.
با توجه به ریز و ظریف بودن لوله های فالوپ، علل شایع بسیاری برای آسیب به لوله های فالوپ وجود دارد.
شایع ترین علت، بیماری های مقاربتی (STD) از جمله عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک است. بسیاری از زنان از عفونت و آسیب ناشی از آن آگاه نیستند، زیرا نیمی از زنان مبتلا به چنین عفونتی علائمی ندارند. با این وجود، عفونت به لوله‌ها سرایت می‌کند و تا زمانی که با آنتی‌بیوتیک درمان نشود، بی‌صدا آسیب وارد می‌کند.
یکی دیگر از علل شایع آسیب به لوله های فالوپ، اندومتریوز است، وضعیتی که در آن پوشش داخلی رحم شروع به رشد در خارج از رحم می کند. این می تواند نه تنها باعث درد شدید پریود شود، بلکه باعث ایجاد التهاب، تحریک و بافت اسکار می شود که می تواند باعث آسیب به لوله های ظریف شود.
سایر علل احتمالی آسیب به لوله های فالوپ عبارتند از عفونت داخلی ناشی از، برای مثال، ترکیدن آپاندیس، مشکلات روده، یا پریتونیت التهاب صفاق، که یک غشای ابریشمی است که دیواره داخلی شکم و اندام های شما را می پوشاند. آسیب به لوله های فالوپ همچنین می تواند نتیجه جراحی برای برداشتن فیبروم یا کیست باشد که می تواند باعث چسبندگی یا بافت اسکار شود.
درمان انسداد، آسیب دیده یا متورم لوله های فالوپ
برای دریافت درمان مناسب برای لوله های فالوپ مسدود شده، آسیب دیده یا متورم این است که با کلیک کردن بر روی لینک زیر با دکتر فاطمه نعمت اللهی از طریق اپلیکیشن TeleVisit در تماس باشید.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.