دکتر فاطمه نعمت اللهی تله ویزیت

دوره باروری به چه معناست؟ چه آزمایشاتی برای باروری انجام می‌شود؟

هر زوجی که می‌خواهد فرزندی را به دنیا بیاورد ممکن است آزمایشاتی داشته باشد. وضعیت باروری شما نیز با سن شما نسبت معکوس دارد.

اگر شما و همسرتان در تلاش برای بچه‌دار شدن هستید اما نمی‌توانید بچه‌دار شوید، ممکن است به این فکر کنید که آیا باید آزمایش‌های لازم برای باروری خود را انجام دهید یا خیر. متخصصان زنان می‌گویند اگر با وجود رابطه جنسی منظم و بدون کنترل بارداری به مدت 12 ماه، اگر زیر 35 سال دارید و به مدت 6 ماه اگر بالای 35 سال دارید، باردار نشده‌اید، وقت آن است که با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. 

دوره باروری به چه معناست؟ چه آزمایشاتی برای باروری انجام می شود؟

چگونه می‌دانید بارور هستید؟

برای زوجین مهم است که با هم نزد پزشک بروند. به گفته متخصصان زنان، ناباروری مردان و زنان را به یک اندازه تحت تاثیر قرار می‌دهد، بنابراین هر دو طرف باید آزمایش بدهند. در اولین ملاقات با پزشکتان در این مورد، احتمالاً او همچنین در مورد سلامت عمومی و سبک زندگی شما سؤالاتی خواهد پرسید از جمله:

  • سابقه پزشکی، از جمله بیماری‌های مزمن یا جراحی،
  • داروهایی که مصرف می‌کنید یا در گذشته استفاده کرده‌اید،
  • سیگار کشیدن، مصرف الکل، مصرف کافئین یا مصرف غیرقانونی مواد،
  • قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، سموم یا تشعشعات در خانه یا محل کار،
  • همچنین در مورد زندگی جنسی شما،
  • چند وقت یکبار آمیزش دارید،
  • انتخاب روش کنترل بارداری و سابقه استفاده شما،
  • وجود بیماری مقاربتی،
  • وجود هرگونه مشکل در حین مقاربت.

پزشک شما همچنین سوالات زیر را در مورد دوره‌های قاعدگی شما می‌پرسد، اینها عبارتند از:

  • آیا قبلا باردار بوده‌اید؟
  • در طول سال گذشته چند بار پریود شده‌اید؟
  • آیا پریودهای نامنظم داشته‌اید یا قاعدگی را از دست داده‌اید؟
  • آیا بین پریودها لکه‌بینی وجود دارد؟
  • آیا تغییراتی در میزان خونریزی، تغییر طول، افتادن لخته‌های خونی بزرگ یا درد مرتبط با دوره‌های قبلی داشته‌اید؟
  • از چه روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کرده‌اید؟
  • آیا تا به حال برای بچه‌دار شدن به پزشک مراجعه کرده‌اید و آیا درمانی دریافت کرده‌اید؟

چه آزمایشاتی برای باروری انجام می‌شود؟

هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتوان آن را بهترین آزمایش برای تحقیقات ناباروری نامید. پزشکان از انواع آزمایشات برای شناسایی مشکلاتی که ممکن است باعث مشکلات باروری شوند استفاده می‌کنند. جدای از این، معاینات و آزمایشاتی که باید انجام شود.

معاینه لگن و ارزیابی سونوگرافی

شما باید تست پاپ اسمیر را انجام دهید که برای تشخیص سلول‌های غیر طبیعی در اطراف دهانه رحم استفاده می‌شود. این آزمایش برای تشخیص سرطان دهانه رحم و سایر مشکلات دهانه رحم یا بیماری‌های مقاربتی مفید است. هر یک از اینها می‌تواند باردار شدن را برای شما دشوار کند.

ارزیابی سونوگرافی ترانس واژینال یک اسکن غیر تهاجمی برای تجسم رحم و تخمدان‌ها است. اگرچه ممکن است برای برخی از زنان کمی ناراحت کننده باشد، اما نتایج بسیار بهتری نسبت به سونوگرافی شکم ارائه می‌دهد. با روش سونوگرافی ترانس واژینال می‌توان وجود یک ناهنجاری ساختاری مانند پولیپ، فیبروم، تجمع مایع در لوله‌ها یعنی هیدروسالپینکس را که ممکن است از بارداری در رحم جلوگیری کند، تشخیص داد، در حالی که می‌توان با استفاده از این روش در مورد ذخیره تخمک نظر داشت. نگاهی به کیست‌های تشکیل شده در تخمدان‌ها و تعداد تخمک هایی که ممکن است در ابتدای هر دوره قاعدگی ایجاد شوند. در صورت وجود ناهنجاری‌های ساختاری، لازم است با استفاده از معاینه تکمیلی و روش‌های تشخیصی مداخله‌ای، وضعیت موجود تایید شود. یا در صورت مشاهده ضایعه کیستیک، برای حذف یک بیماری بدخیم قبل از لقاح.

آزمایشات خون

اغلب برای کنترل سطح هورمون‌ها و ذخیره تخمدان (تعداد بالقوه تخمک باقی مانده در تخمدان‌های یک زن) استفاده می‌شود. در روز دوم یا سوم قاعدگی، هورمون‌های  FSH، LHو E2 مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. علاوه بر این، آزمایش‌های TSH و fT4 باید برای ارزیابی عملکرد غده تیروئید درخواست شود.

جدای از این موارد، اگر سابقه خانوادگی یائسگی زودرس یا نارسایی تخمدان وجود داشته باشد، اگر ذخیره تخمدانی کم در نتیجه سونوگرافی در روزهای دوم تا سوم قاعدگی مشاهده شود، ممکن است برای تایید از هورمون آنتی مولرین (AMH) درخواست شود. در حالی که هورمون های  FSH،LH و E2 باید در روزهای دوم و سوم قاعدگی درخواست شوند، روز یا ساعت خاصی یا ناشتا بودن برای معاینه AMH لازم نیست. در حالی که نتیجه آزمایش AMH به عنوان محدوده طبیعی 1-3 نانوگرم در میلی لیتر در نظر گرفته می‌شود، مقادیر کمتر از 1ng/ml پایین در نظر گرفته می‌شود و به بیماران در مورد بچه دار شدن در اسرع وقت توصیه می‌شود.

هیستروسالپنگوگرام (HSG) یک روش تصویربرداری است که پس از تزریق یک رنگ خاص از طریق دهانه رحم، از رحم و لوله‌های فالوپ عکس‌برداری می‌کند.

بعد از گذاشتن تخمک ها به کمک لوله‌ها نگهداری می‌شوند و در اینجا با اسپرم‌ها یکی می‌شوند. جنینی که از لقاح تخمک با اسپرم تشکیل می‌شود، اگر مانعی در مقابل حرکت لوله‌ها به سمت رحم وجود نداشته باشد و در صورت وجود مانع به غشای داخلی رحم (آندومتر) پیشرفت می‌کند. شرایط مناسب، بارداری شروع به پیشرفت می کند. در صورت تجمع مایع در لوله ها (هیدروسالپنکس)، انسداد یا هر ضایعه فضایی (فیبروم، پولیپ) یا چسبندگی (چسبندگی، سینکیا) در رحم شما، پیشرفت یا اتصال به رحم امکان پذیر نیست. ما از تصویربرداری HSG برای حذف این شرایط پاتولوژیک استفاده می‌کنیم.

لاپاراسکوپی (جراحی بسته) معاینه چشمی مستقیم اندام‌ها (رحم، لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها، روده‌ها و غیره) در شکم با یک لوله نازک (لاپاراسکوپ) با دوربین در انتهای آن با ایجاد چند برش 1 سانتی‌متری است. یا کمتر در دیواره شکم و بررسی هر گونه آسیب شناسی روش جراحی بسیار راحت برای بیمار و پزشک است که در صورت وجود می‌توان از آن استفاده کرد.

هنگامی که هر گونه انسداد یا جمع آوری مایع در لوله‌ها در نظر گرفته می‌شود، یک رنگ از طریق دهانه رحم تزریق می‌شود و می‌توان عبور این رنگ از لوله‌ها را کنترل کرد تا ببیند آیا مانعی در مسیر انتقال جنین وجود دارد یا خیر. هنگامی که مشکلی مشاهده می‌شود، می‌توان درمان آن را نیز در طی همان جراحی اعمال کرد.

علائم باروری چیست؟

در بیشتر موارد، داشتن یک چرخه قاعدگی طبیعی، مهم‌ترین سرنخ نشان می‌دهد که شما بدون توجه به وزنتان بارور هستید. برای داشتن قاعدگی منظم لازم است که تخمک در ابتدای قاعدگی انتخاب شود و رشد کند و بالغ شود و از تخمدان خارج شود یعنی تخمک‌گذاری انجام شود.

روش‌هایی وجود دارد که می‌توانید در بدن خود دنبال کنید تا بتوانید تخمک‌گذاری خود را درک کنید.

ردیابی طول چرخه قاعدگی

تخمک گذاری معمولا 14 روز قبل از شروع قاعدگی اتفاق می‌افتد، بنابراین اگر سیکل منظمی دارید، می‌توانید میانگین زمان تخمک گذاری را محاسبه کنید. در یک چرخه 28 روزه، این به معنای روز 14 پس از شروع قاعدگی است. در یک سیکل 32 روزه، یعنی 18 روز پس از شروع قاعدگی. اما اگر سیکل شما ماه به ماه کاملا منظم نیست، سخت است که مطمئن شوید. بنابراین یک تقویم چرخه قاعدگی را برای چند ماه نگه دارید یا از ابزارهایی استفاده کنید که می‌توانند به شما در محاسبه تخمک‌گذاری کمک کنند.

 درد تخمک‌گذاری

20 درصد از زنان در طول تخمک‌گذاری احساس درد یا گرفتگی در قسمت تحتانی شکم یا ناحیه اینگوینال یک طرفه دارند. این اصطلاح آلمانی به معنای "درد متوسط" است، یعنی درد ناشی از تخمک‌گذاری در اواسط پریودها و برخی از زنان ممکن است با این درد دچار خونریزی لکه‌بینی خفیف شوند.

مقدار و قوام مخاط دهانه رحم شما

در زمان تخمک‌گذاری، ممکن است متوجه شوید که ترشحات مرطوب‌تر، شفاف‌تر (مانند سفیده تخم مرغ) و لغزنده‌تر دارید.

تغییرات دمای بدن  (BBT)

اگر دمای بدن خود را قبل از بلند شدن از رختخواب در روزهای پس از تخمک‌گذاری با دماسنج اندازه گیری کنید، می‌توانید افزایش جزئی را تشخیص دهید.

این اندازه گیری اولیه دمای بدن است که اول صبح، بعد از حداقل سه تا پنج ساعت خواب و قبل از بلند شدن از رختخواب، صحبت کردن یا حتی نشستن با دماسنج انجام می‌دهید. با بروز نوسانات در سطح هورمون، BBT شما در طول چرخه تغییر می‌کند. در نیمه اول چرخه قبل از تخمک‌گذاری، هورمون استروژن غالب است. در نیمه دوم پس از تخمک‌گذاری، پروژسترون افزایش می‌یابد و دمای بدن شما افزایش می‌یابد.

به محض اینکه تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد، دمای بدن شما حدود نیم درجه افزایش می‌یابد. لازم به ذکر است که پیروی از BBT نمی‌تواند روز دقیق تخمک‌گذاری شما را تعیین کند، این تنها دلیلی بر این است که می‌توانید تخمک‌گذاری کنید.

سطح هورمون زمان تخمک گذاری )هورمون لوتئین‌کننده - LH)  افزایش می‌یابد و محتمل‌ترین زمان را می‌توان با استفاده از کیت‌های پیش‌بینی تخمک‌گذاری که سطح هورمون در ادرار شما را اندازه‌گیری می‌کند، تعیین کرد.

  • میل جنسی شما ممکن است افزایش یابد.
  • فرج یا واژن شما ممکن است متورم به نظر برسد.
  • دهانه رحم شما نرم و باز می‌شود.
  • احتمالاً بهتر است از ترکیبی از این روش‌ها استفاده کنید.

برخی از زنان ممکن است با نزدیک شدن به تخمک‌گذاری علائم دیگری مانند حساسیت سینه، نفخ و درد خفیف شکم را نیز تجربه کنند، اما اینها روش قابل اعتمادی برای پیش بینی تخمک‌گذاری نیستند.

احتمال باردار شدن یک زن چقدر است؟

اگر زیر 35 سال دارید و بدون استفاده از کنترل بارداری رابطه جنسی منظم دارید، 8 در 10 شانس باردار شدن در یک سال دارید.

چگونه می‌توانید شانس باردار شدن خود را افزایش دهید؟

  • داشتن رابطه جنسی هر یک روز در میان بدون استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری
  • توجه بیشتری به مقاربت در دوران تخمک‌گذاری داشته‌باشید،
  • وزن مناسب خود را حفظ کنید، الکل را کاهش دهید یا آن را ترک کنید و سیگار نکشید.

در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط  دکتر فاطمه نعمت اللهی  ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.

مقالات مرتبط
جدیدترین مـقالات آموزشی
ساعات حضور در مطب
شنبه الی چهار شنبه: صبح ها از 8 الی 12
تلفن: 88430922-021
بالا