آیا سپتوم در زنان سبب ناباروری می شود؟

سپتوم رحم یک دیواره از جنس بافت متراکم آندومتر و رحم است که از قسمت فوقانی حفرۀ رحم شروع شده و به قسمت‌های پائینی امتداد پیدا می­کند. درواقع سپتوم‌های بلند حفره رحم را به دو نیم مساوی تقسیم می‌کنند. شایع‌ترین ناهنجاری مادرزادی رحم، رحم سپتوم­دار است. ناهنجاری­های رحم حاصل تشکیل نامناسب آن در دوران ماقبل از تولد می­باشد. سپتوم‌های رحم به انواع بلند، متوسط و کوتاه و همچنین به انواع پهن و نوک تیز تقسیم می­‌شوند.سپتوم­های رحم به‌طور معمول علائم بالینی خاصی ندارند. مگر سپتوم­های بلند رحم که تا وسط دهانۀ رحم امتداد دارند. همچنین آن‌ها ممکن است واژن را درگیر کنند. در این موارد واژن به دو نیمه تقسیم می­شود.

انواع سپتوم‌های رحم

سپتوم‌های بلند رحمی که شامل درگیری واژن می‌شود، ممکن است سبب دردهای دوران قاعدگی، دیسمنوره و اختلال در برقراری رابطۀ جنسی شوند. سایر موارد سپتوم­های رحمی اغلب بدون علامت هستند و بطور اتفاقی در طی انجام سونوگرافی واژینال یا عکس رنگی رحم تشخیص داده می­شوند. بیشترین مشکل حاصل از سپتوم رحم سقط مکرر و اختلال در باروری می­باشد. البته تعداد اندکی از بیماران دارای سپتوم رحمی با شکایت ناباروری مراجعه می­کنند. معمولا در طی بررسی­های زوج نابارور می‌توانیم به تشخیص سپتوم رحم برسیم.

سپتوم‌های رحمی که اغلب باعث سقط سه ماهه دوم بارداری می‌شوند. درصورتی که بارداری ادامه پیدا کند بیماران سپتوم رحم دچار اختلالاتی مثل قرارگیری نامعمول جنین در داخل رحم می­شوند. لانه گزینی در رحم سپتوم‌دار ممکن است روی دیوارۀ سپتوم صورت گیرد و در این‌صورت احتمال سقط مکرر بیشتر می­شود. درصورت تشکیل جفت روی دیواره سپتوم، احتمال جدا شدن زودرس جفت یا دکولمان بیشتر است. قابل ذکر است که اغلب، موارد دکولمان باعث از بین رفتن جنین در داخل رحم در میانۀ بارداری می­‌شود.

درصورتی که جنین به دلیل وجود سپتوم به صورت نامعمول در داخل رحم قرار گیرد و عضو نمایش جنین بصورت پا یا جنین به صورت عرضی قرار گیرد، مجبوریم برای زایمان از روش سزارین استفاده کنیم. یکی از مشکلات ناشی از سپتوم رحمی احتمال زایمان زودرس یا پارگی زودرس کیسۀ آب می­‌باشد. اگر جنین داخل یکی از حفره‌های رحم قرار گیرد، به‌دلیل کمبود جای رشد برای جنین، زایمان بصورت زودرس اتفاق می­افتد. در بیمارانی که قبل از بارداری از وجود سپتوم رحم مطلع می­شویم، تمهیدات کنترل زایمان زودرس به کار گرفته می‌شود.

دلایل سقط جنین با وجود سپتوم در رحم:

• زنان نابارور و یا کسانی که سقط مکرر داشته اند ممکن است دارای سپتوم رحمی باشند اما این حال بسیاری بارداری موفق با رحم سپتوم دار، انجام شده است. پس سپتوم همیشه باعث ایجاد مشکل نمی شود.
• دیواره ی سپتوم رحم به اندازه ی کافی غنی از خون نمی باشد به همین دلیل جنینی که در آن قسمت قرار می گیرد مواد غذایی لازم را به دست نمی آورد و سقط می شود.
• همچنین سپتوم با کاهش فضای مورد نیاز جنین در رحم باعث سقط می شود.

سپتوم رحم در بیماران بدون علامت

گاهی در حین انجام سونوگرافی واژینال به رحم سپتوم دار پی می­بریم. در مورد اینکه آیا در این موارد ابتدا باید جراحی سپتوم صورت گیرد و سپس بیمار اقدام به حامله شدن نماید، توافق خاصی بین متخصصین وجود ندارد. بعضی از متخصصین معتقدند به‌دلیل احتمال چسبندگی ناشی از جراحی سپتوم رحم در بیمارانی که سابقۀ سقط مکرر، زایمان زودرس یا ناباروری ندارند، جراحی سپتوم ضرورتی ندارد. چه بسا در تعدادی از زنان با وجود رحم سپتوم‌دار می‌توانند حاملگی‌های موفق را پشت سر بگذارند. از طرفی نگرانی وجود دارد از نظر این‌که اگر خانم اقدام به بارداری کند و بعد عوارضی مانند سقط یا زایمان زودرس اتفاق بیفتد، به‌دلیل عوارض ناشی از این مخاطرات روی رحم، بعضی اقدام به جراحی رحم­های دارای سپتوم بلند می­کنند.

روش‌های تشخیصی و درمانی مورد استفاده عبارتند از:

• سونوگرافی برای تصویربرداری از رحم با امواج صوتی.
• CT اسکن یا MRI برای تصویربرداری دقیق‌تر از رحم به منظور تأیید وجود سپتوم (دیواره داخلی رحم).
• جراحی شکمی برای حذف سپتوم (دیواره داخلی رحم).
• هیستروسکوپی

درمان سپتوم

• در بیشتر موارد رفع سپتوم رحم با جراحی هیستروسکوپی قابل انجام است. در واقع هیستروسکوپی یک وسیله مهم در درمان ناباروری است. در عمل هیستروسکوپی بافت اضافی را از بخشی از رحم برمی دارند و ناحیه ای طبیعی را برای کاشت جنین ایجاد می کنند. با حذف سپتوم (دیواره داخلی رحم) رحم توانایی حمل یک بارداری موفق را خواهد داشت.

در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط  دکتر فاطمه نعمت اللهی  ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.

https://www.televisit24.com/drnematolahi