ناهنجاری‌های آناتومیک رحم به مشکلات مادرزادی یا اکتسابی در ساختار و شکل رحم گفته می‌شود که ممکن است بر باروری، بارداری، قاعدگی و سلامت کلی زنان تأثیر بگذارد. این ناهنجاری‌ها معمولاً در دوران جنینی و در زمان شکل‌گیری رحم به‌وجود می‌آیند.
برخی از زنان ممکن است بدون هیچ علامتی با این ناهنجاری‌ها زندگی کنند، در حالی‌که برخی دیگر ممکن است دچار ناباروری، سقط‌های مکرر یا زایمان زودرس شوند.
انواع ناهنجاری‌های آناتومیک رحم:
1. رحم سپتوم (Septate Uterus)
• رایج‌ترین ناهنجاری مادرزادی رحم
• وجود یک دیواره داخلی (سپتوم) که رحم را به دو بخش تقسیم می‌کند
• درمان: برداشتن سپتوم با هیستروسکوپی
2. رحم دوشاخ (Bicornuate Uterus)
• رحم به دو شاخ مجزا تقسیم شده است
• درمان در موارد شدید با جراحی ممکن است انجام شود
3. رحم تک‌شاخ (Unicornuate Uterus)
• تنها یک سمت رحم تشکیل شده است
• ظرفیت بارداری کمتر و خطر سقط بیشتر
• ممکن است رحم فرعی غیر عملکردی نیز وجود داشته باشد
4. رحم دی‌دلفیس (Uterus Didelphys)
• وجود دو رحم مجزا و در برخی موارد دو دهانه رحم یا حتی دو واژن
• امکان بارداری وجود دارد، ولی احتمال زایمان زودرس افزایش می‌یابد
5. رحم آرکوات (Arcuate Uterus)
• فرم ملایم‌تر رحم دوشاخ
• اغلب بدون علامت و نیاز به درمان ندارد
• تأثیر کمتری بر بارداری نسبت به سایر ناهنجاری‌ها
6. هیپوپلازی یا آژنزی رحم (Hypoplasia/Aplasia)
• عدم رشد کافی رحم یا عدم وجود کامل آن (مانند سندرم راکیتانسکی)
• فرد معمولاً نابارور است و
قاعدگی ندارد
• درمان با رحم جایگزین یا رحم مصنوعی در حال بررسی است
علائم احتمالی:
• سقط‌های مکرر
• زایمان زودرس یا مشکلات
رشد جنین در دوران بارداری
روش‌های تشخیص:
• سونوگرافی
• هیستروسالپنگوگرافی (HSG)
• MRI
روش‌های درمان:
• بستگی به نوع ناهنجاری و علائم دارد
• برخی موارد فقط نیاز به پیگیری دارند
• در مواردی مانند رحم
سپتوم: جراحی با هیستروسکوپی انجام می‌شود
• در زنان با نازایی یا سقط‌های مکرر، درمان ساختاری به بهبود باروری کمک می‌کند
نکته پایانی:
ناهنجاری‌های رحم همیشه مانع بارداری نیستند، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند.
اگر به‌دنبال معاینه یا بررسی دقیق وضعیت رحم خود هستید، مراجعه به متخصص زنان توصیه می‌شود.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.