گیفت مخفف کلمات لاتین (Gamete Intrafallopian Tube Transfer)GIFT می باشد. درمان ناباروری با روش انتقال سلول‌های جنسی به درون لوله‌های رحم یا GIFT، مشابه روش لقاح خارج از رحم یا IVF است. در اصطلاح پزشکی تخمک و اسپرم گامت نامیده می شوند. اگر تخمک و اسپرم در آزمایشگاه ترکیب و منجر به باروری تخمک شوند سلول حاصل را زایگوت (Zygote) می گویند که پس از هزاران بار تقسیم، یک موجود زنده تولید می شود. در IVF پس از بارور شدن تخمک، ۵-۳ روز صبر می کنند تا زایگوت تقسیمات کافی انجام داده و رشد کند و سپس آنرا در داخل رحم خانم قرار می دهند. در زیفت (ZIFT) پس از تشکیل زایگوت دیگر صبر نمی کنند بلکه ظرف ۲۴ ساعت آنرا با جراحی در داخل لوله رحم قرار داده می شود. بنابراین زیفت دارای سه تفاوت اساسی با IVF است:
· ظرف ۲۴ ساعت انتقال جنین صورت می گیرد
· جنین داخل لوله رحم گذاشته می شود نه داخل رحم
· نیاز به بیهوشی و جراحی دارد
در عمل GIFT اسپرمها با تخمکها در داخل لوله رحم در مجاورت همدیگر قرار می گیرند و عمل بارورشدن تخمک در داخل لوله رحم اتفاق می افتد نه در آزمایشگاه.
روش درماندر چه مواردی استفاده می شود؟ GIFT
در روش GIFT، لقاح به جای آزمایشگاه در لولۀ رحم زن اتفاق می‌افتد. اگرچه از نظر پزشکی هیچ برتری‌ای برای لقاح طبیعی نسبت به لقاح مصنوعی وجود ندارد، با این حال اگر روش‌های لقاح آزمایشگاهی IVF و میکرواینجکشن جواب ندهد، پزشک ممکن است روش GIFT و سایر روش‌های تهاجمی‌تر را پیشنهاد کند. برای انجام روش GIFT لازم است که زن حداقل یک لولۀ رحم باز و سالم داشته باشد. اگرچه این روش، یک روش تهاجمی‌تر است، اما در صورت وجود موارد زیر، ممکن است این روش درمانی توسط پزشک تجویز شود:
-
ناباروری با علت نامشخص
-
مشکلات تخمک‌گذاری
-
آندومتریوز
-
مشکلات دهانۀ رحم
همچنین اگر همسر شما تعداد اسپرم کمی تولید می‌کند، روش GIFT گزینۀ خوبی است. البته اگر تعداد اسپرم بسیار کم باشد، میکرواینجکشن روش درمانی بهتری است.
انجامچه مراحلی دارد؟ GIFT
مراحل ابتدایی روش GIFT مشابه روش IVF است. در زیر مراحل انجام عمل GIFT آمده است:
تحریک دارویی تخمدان: در این مرحله، مصرف مجموعه‌ای از داروها باعث تشکیل چندین تخمک بالغ و جلوگیری از آزادسازی پیش از موعد آنها می‌شود. در زمان مصرف این داروها، معمولاً باید هر دو تا سه روز برای انجام آزمایش خون و سونوگرافی برای بررسی میزان رشد فولیکول‌ها به پزشک مراجعه کنید.
پانکچر یا تخمک‌گیری: هنگامی که تخمکها آمادۀ استخراج باشد، پزشک در بیمارستان با استفاده از سونوگرافی واژینال و بررسی فولیکول‌ها توسط سوزنی که از طریق واژن وارد رحم می‌شود، تخمک‌های بالغ را از فولیکول خارج می‌کند. در هر مرحلۀ تحریک تخمدان و عمل تخمک‌گیری معمولاً پنج تا ۱۵ تخمک استخراج می‌شود. مراحل بعدی این روش با IVF متفاوت است که در زیر آمده است:
عمل لقاح: پس از استخراج تخمکها، اسپرم و تخمک توسط متخصص بررسی می‌شود و در یک ظرف با یکدیگر ترکیب و برای انتقال به بدن مادر در همان لحظه آماده می‌شود.
جراحی انتقال: بعد از ترکیب اسپرم و تخمک، پزشک با عمل لاپاراسکوپی و با ایجاد برش کوچکی روی شکم و وارد کردن ابزار لاپاراسکوپی، تخمکها و اسپرم‌های ترکیب‌شده را به داخل لوله‌های رحم منتقل می‌کند که معمولاً سه یا چهار تخمک به لولۀ رحم منتقل می‌شوند و البته این تعداد به سن زن و عوامل دیگر ارتباط دارد. عمل لقاح و رشد رویان در این روش در لوله‌های رحم انجام می‌شود. برخی زنان پس از عمل لاپاروسکوپی، درد خفیفی دارند.
لانه‌گزینی رویان: اگر اسپرمها موفق به بارور کردن یکی از تخمکها در لولۀ رحم شوند، تخمکی که تبدیل به رویان شده است به سمت رحم حرکت و در آنجا در دیوارۀ رحم لانه‌گزینی می‌کند. بعد از لانه‌گزینی، رشد رویان شروع و بعد از مدتی تبدیل به جنین می‌شود. در صورت انتقال بیش از یک تخمک، احتمال باردار شدن بیشتر می‌شود، اما احتمال بارداری دو یا چندقلو نیز افزایش می‌یابد.
تست بارداری: معمولاً دو هفته پس از لاپاراسکوپی می‌توانید با استفاده از تست بارداری و آزمایش خون از باردار بودن خود مطمئن شوید.
میزان موفقیت روش GIFT
میزان موفقیت روش GIFT، به دلیل ناباروری هر زوج و سن آنها ارتباط دارد. معمولاً میزان موفقیت این روش در زنان جوان‌تر به دلیل داشتن تخمک‌های سالم‌تر بیشتر است. آمار موفقیت روش GIFT حدوداً مشابه روش IVF است و با بالا رفتن سن زن شانس موفقیت کاهش پیدا می‌کند.
معایب و مشکلات روش GIFT
اگرچه روش GIFT مثل سایر روش‌های کمک‌باروری، شانس باروری را افزایش می‌دهد، با این حال، مشکلات و معایبی نیز دارد. در زیر برخی از مشکلات و معایب این روش عنوان شده است:
گران‌قیمت و زمان‌بر بودن: روش GFIT نیازمند اقدامات آزمایشگاهی، داروها و جراحی گران‌قیمت است. تحت نظر گرفتن نحوۀ پاسخگویی بدن شما به داروها نیز به زمان زیادی احتیاج دارد و باید تعداد دفعات بسیاری را برای انجام آزمایش خون و سونوگرافی به پزشک مراجعه کنید.
نیاز به عمل جراحی: برخلاف روش IVF، در روش GIFT، انتقال تخمکها و اسپرمها به درون لولۀ رحم نیازمند یک عمل جراحی تهاجمی است.
احتمال چندقلوزایی: به این دلیل که معمولاً بیش از یک تخمک در لولۀ رحم قرار داده می‌شود، احتمال بارداری دو یا چندقلو بیشتر است. چندقلو باردار بودن، بارداری پرخطر به همراه دارد و احتمال بروز برخی از عوارض بارداری را افزایش می‌دهد.
امکان ناتمام ماندن درمان: در صورت بروز علائم سندرم تحریک بیش از حد تخمدان‌ها (OHSS) یا تولید نشدن فولیکول به اندازۀ کافی، ممکن است درمان در میانۀ راه متوقف شود.
سایر مشکلات: در این روش نیز مثل روش IVF، به دلیل مصرف داروهای باروری که باعث بالغ شدن همزمان چند فولیکول می‌شود، خطر حاملگی خارج رحم و دچار شدن به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان‌ها بیشتر است.