نازایی دوم یا نازایی ثانویه (Secondary Infertility) به حالتی گفته می‌شود که یک زن یا زوج پس از داشتن یک یا چند بارداری موفق (بدون استفاده از درمان‌های نازایی) دیگر نتوانند باردار شوند. این وضعیت نسبتاً شایع است و عوامل مختلفی می‌توانند باعث آن شوند.
برای جلوگیری از نازایی دوم، باید به این نکات توجه کرد:
۱. حفظ سلامت عمومی
• وزن مناسب: اضافه‌وزن یا کم‌وزنی می‌تواند تعادل هورمونی را مختل کند.
• تغذیه سالم: رژیم غذایی غنی از میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین، چربی‌های سالم و کم‌قند، عملکرد سیستم تولیدمثلی را حمایت می‌کند.
• فعالیت بدنی منظم: ولی نه ورزش‌های سنگین که
چرخه قاعدگی را مختل کند.
۲. پیشگیری و درمان بیماری‌ها
• عفونت‌های لگنی یا رحمی: مثل عفونت‌های منتقله از راه جنسی (مانند کلامیدیا یا گنوره)، می‌توانند لوله‌های فالوپ را مسدود کنند.
• اندومتریوز یا فیبروم‌ها: می‌توانند به مرور زمان باعث نازایی شوند.
• بیماری‌های تیروئید، دیابت یا اختلالات ایمنی: باید کنترل شوند.
۳. مدیریت سن و برنامه‌ریزی برای بارداری
با بالا رفتن سن (به‌ویژه بعد از ۳۵ سال)، احتمال باروری کاهش می‌یابد. بنابراین:
• اگر قصد بچه‌دار شدن دارید، تأخیر طولانی نیندازید.
• در صورت عدم بارداری طی یک سال (زیر ۳۵ سال) یا شش ماه (بالای ۳۵)، به جراح و متخصص زنان مراجعه کنید.
۴. پرهیز از عوامل مضر
• سیگار، الکل، مواد مخدر: همه این‌ها بر کیفیت تخمک، اسپرم و تعادل هورمونی تأثیر منفی دارند.
• استرس زیاد: باعث اختلال در چرخه قاعدگی و تخمک‌گذاری می‌شود.
۵. بررسی سلامت شریک جنسی (مرد)
•
در بسیاری از موارد، نازایی ثانویه مربوط به کاهش
کیفیت اسپرم است.
• باید آزمایش اسپرم انجام شود.
• سبک زندگی سالم و پرهیز از گرمای زیاد در ناحیه تناسلی (مثل استفاده زیاد از سونا، لپ‌تاپ روی پا، شلوار تنگ) کمک می‌کند.
۶. مراقبت‌های بعد از زایمان قبلی
• اگر زایمان قبلی با عارضه‌هایی همراه بوده (مثل عفونت شدید، جراحی، یا چسبندگی رحم)، ممکن است روی باروری تأثیر بگذارد. انجام سونوگرافی رحم یا هیستروسکوپی ممکن است نیاز باشد.
• اگر مدتی است تلاش برای بارداری دارید و موفق نشده‌اید، بهترین کار مراجعه به متخصص زنان یا نازایی است تا با آزمایش‌ها و بررسی‌های لازم، علت شناسایی و درمان شود.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.