ناحیه لگن پایین ترین قسمت شکم زیر ناف است. درد ناشی از این ناحیه را درد لگن می گویند. ناحیه لگن شامل تخمدان ها، رحم، واژن، مقعد، قسمت های تحتانی روده بزرگ، مثانه و دستگاه ادراری تحتانی است. بیماری های این اندام ها اغلب باعث درد لگن می شوند.
علل درد لگن چیست؟
درد لگن می تواند حاد یا مزمن باشد. کسانی که شروع ناگهانی دارند حاد در نظر گرفته می شوند، در حالی که آنهایی که بیش از 6 ماه طول می کشند مزمن نامیده می شوند.
1. دلایل زنان و زایمان
* حاملگی خارج از رحم:
این می تواند در دهانه رحم، تخمدان ها، لوله ها، شکم و حفره لگن باشد. حاملگی خارج از رحم می تواند باعث درد شدید لگن، خونریزی واژینال و شوک شود.
* پارگی (تکه تکه شدن) کیست تخمدان.
* بیماری التهابی لگن (PID):
این یک بیماری میکروبی است که در قسمت بالایی دستگاه تناسلی ایجاد می شود. عفونت و آبسه می تواند در دهانه رحم، رحم، لوله ها و تخمدان ها رخ دهد. PID می تواند از طریق جنسی منتقل شود. علائم شایع عبارتند از تب، حساسیت لگن به لمس، درد لگن، ترشحات بدبوی واژن و خونریزی نامنظم واژن.
PID می تواند باعث درد مزمن شود. می تواند باعث ناباروری و حاملگی خارج از رحم شود. PID معمولا در زنان زیر 35 سال رخ می دهد. قبل از شروع قاعدگی، در دوران بارداری و بعد از یائسگی نادر است. کسانی که قبلا PID داشته اند، می توانند دوباره آن را پاس کنند. قارچ های واژن و میکروب های مقاربتی می توانند باعث ایجاد PID شوند.
زنانی که چندین شریک جنسی دارند در معرض خطر بیشتری هستند.
* پیچ خوردگی تخمدان (چرخش تخمدان):
یک لوله تخمدان ها را به رحم متصل می کند. گاهی اوقات تخمدان ها به دور این لوله می چرخند. به این حالت پیچ خوردگی تخمدان می گویند. در طول چرخش، عروق خم می شوند و خون رسانی به تخمدان ها قطع می شود. پیچ خوردگی تخمدان را می توان در طول درمان های کمک به تخمک گذاری مشاهده کرد. برخی از تومورهای خوش خیم ممکن است بیش از 4 سانتی متر از تخمدان ها را بزرگ کنند و ممکن است به همین دلیل ایجاد شوند. پیچ خوردگی تخمدان در تومورهای خوش خیم بیشتر از تومورهای بد است. معمولا یک تخمدان درگیر است.
در کودکان نیز دیده می شود. علائم شامل درد شدید در معده و ناحیه لگن، از دست دادن اشتها، استفراغ و تب است. پیچ خوردگی تخمدان می تواند باعث التهاب غشاهای شکمی شود که به آن پریتونیت می گوییم. تشخیص اغلب با سونوگرافی انجام می شود. امروزه این روش ها را می توان به روش لاپاراسکوپی انجام داد.
* دیسمنوره (دردهای شدید قاعدگی):
درد ممکن است قبل از قاعدگی شروع شود و 24 ساعت پس از شروع قاعدگی به اوج خود برسد. درد می تواند تیز، گرفتگی یا ضربان دار باشد. درد ممکن است به پاها تابیده شود. ممکن است با سردرد، حالت تهوع، یبوست یا اسهال، کمردرد و تکرر ادرار همراه باشد. استراحت، پرهیز از استرس، استفاده از گرما و مسکن توصیه می شود.
* درد لگن در زمان تخمک گذاری:
برخی از زنان ممکن است درد بسیار شدید شکم و کشاله ران را در زمان تخمک گذاری احساس کنند.
* آندومتریوز:
در نتیجه گسترش بافت پوشاننده داخل رحم در خارج از رحم به ناحیه لگن رخ می دهد. علائم عمومی ممکن است گرفتگی شدید قاعدگی، مقاربت جنسی دردناک، ناباروری، ادرار دردناک و درد در هنگام اجابت مزاج باشد. می توان از داروها و روش های جراحی در درمان استفاده کرد.
* نوارهای تشکیل شده در رحم نیز می توانند باعث درد شدید لگن و خونریزی شوند.
* کیست های تخمدان
* تومورهای تخمدان
* چسبندگی پس از عفونت یا جراحی قبلی
* سرطان دیررس دهانه رحم:
مدفوع دردناک مزمن وجود دارد اما تب وجود ندارد. معاینه واژن و بریچ بسیار دردناک است.
* فیبروم در رحم
* پرولاپس رحم
* مرگ نوزاد در رحم
* سقط جنین:
با خونریزی واژینال، گرفتگی شکم، درد در ناحیه لگن و کمر خود را نشان می دهد.
* درد بعد از رابطه جنسی
2. به جز دلایل زنان
-
تومورهایی که از دستگاه گوارش منشا می گیرند، آبسه مقعد، یبوست
-
سیستیت، سنگ در دستگاه ادراری
-
درد ناشی از سیستم اسکلتی عضلانی در کسانی که زایمان طبیعی داشته اند
-
شبه درد در نتیجه آزار جسمی، روانی و جنسی
-
آپاندیسیت:
از اطراف ناف و در ناحیه معده شروع می شود و در ساعات بعد درد به سمت راست و پایین شکم سرایت می کند. ممکن است با تب و استفراغ همراه باشد. ممکن است اجابت مزاج مشکل باشد یا همراه با اسهال باشد. تشخیص با سونوگرافی و توموگرافی انجام می شود. از جمله شرایطی است که نیاز به تشخیص فوری دارد. درمان آن جراحی است.
-
بیماری کرون (درد شکمی، گرفتگی عضلات، نفخ و اسهال یا یبوست)
-
کولیت اولسراتیو (درد شکمی، گرفتگی عضلات، نفخ و اسهال یا یبوست)
-
دیورتیکولیت:
دیورتیکول برآمدگی های انگشت مانندی است که در روده بزرگ ایجاد می شود. هنگامی که اینها ملتهب می شوند، دیورتیکولیت نامیده می شود. دیورتیکول می تواند در هر جایی از روده بزرگ ایجاد شود. معمولا در افرادی که رژیم غذایی کم فیبر دارند و از یبوست رنج می برند دیده می شود. تشخیص دیورتیکولیت توسط توموگرافی انجام می شود. در درمان آن از آنتی بیوتیک استفاده می شود. اگر دیورتیکولیت پاره شود، پریتونیت ممکن است ایجاد شود. گاهی اوقات می توان از یک روش جراحی استفاده کرد.
-
پریتونیت (التهاب غشاهای شکمی):
در طی بیماری های مختلف ممکن است رخ دهد. اورژانسی است و نیاز به بستری شدن دارد.
-
کولیت اسپاستیک
-
تومور مثانه
-
تومور روده بزرگ
-
فیبرومیالژیا
-
فتق مغبنی
-
وریدهای واریسی و انسداد عروق در وریدهای لگن:
درد به ویژه در هنگام نشستن و ایستادن بیشتر است.
درد لگن چگونه تشخیص داده می شود؟
برخی از بیماری ها مانند حاملگی خارج رحمی، پیچ خوردگی تخمدان، آپاندیسیت که باعث درد در ناحیه تحتانی شکم یا کشاله ران می شوند نیاز به تشخیص فوری دارند و باید با پزشک مشورت شود. بارداری در زنان در سنین باروری باید همیشه مورد توجه قرار گیرد.
در شرح حال و معاینه فیزیکی محل درد، گسترش آن، ارتباط آن با قاعدگی، وجود خونریزی و ترشحات واژینال مورد سوال قرار می گیرد. سرگیجه و غش ممکن است علائم دیگری باشند.
اگر علائم زیر همراه با درد لگن وجود داشته باشد، وضعیت فوری است:
غش کردن،
افت فشار خون،
تپش قلب،
سفتی شکم،
تب بسیار بالا،
درد شدید هنگام فشار دادن روی شکم،
حالت تهوع، استفراغ،
خونریزی شدید واژن،
خون در مدفوع،
شروع درد ناگهانی در دوران بارداری ادامه دارد.
تست های تشخیصی درد لگن چیست؟
برخی از این تست ها عبارتند از:
آزمایش ادرار،
تست حاملگی،
سونوگرافی شکم،
توموگرافی کامپیوتری،
سونوگرافی واژینال،
شمارش کامل خون، CRP و آنزیم های کبدی،
سونوگرافی سیستم ادراری،
کولونوسکوپی،
رکتوسکوپی
چگونه درد لگن را درمان کنیم؟
درمان درد لگن بسته به علت درد به صورت طبی (با دارو) یا جراحی انجام می شود.
علل درد لگن در سنین بالا چیست؟
سیستیت
یبوست
افتادگی اندام تناسلی
سرطان آندومتری
سرطان رحم
سرطان دهانه رحم
سرطان مثانه
سرطان روده بزرگ
سرطان تخمدان
علت درد لگن در دوران بارداری چیست؟
با پیشرفت بارداری، استخوان ها و بافت همبند کشیده می شوند. ممکن است درد مزمن همراه با آن باشد. اما اگر خانم باردار درد لگن داشته باشد باید توسط پزشک معاینه شود. در زنان باردار، سقط جنین، زایمان زودرس، جدایی زودهنگام همسر و حاملگی خارج از رحم شرایطی هستند که نیاز به ارزیابی فوری دارند. برخی از انقباضات در 3 ماه آخر بارداری رخ می دهد. به این دردهای کاذب می گویند. این دردها به طور منظم ایجاد نمی شوند و شدت آنها افزایش نمی یابد. با این ویژگی ها با درد زایمان تفاوت دارند
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.